تشریح وظایف شش کارگروه تخصصی سومین کنفرانس بناهای بلند

■ دریافت ۲۰۵ مقاله‌ی تخصصی در حوزه‌های شش‌گانه 

مدیرکل دفتر توسعه‌ی مهندسی ساختمان با اشاره به این که ۲۰۵ مقاله به سومین کنفرانس بناهای بلند، که از ۲۸ تا ۳۰ دی‌ماه در مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد تهران برگزار می‌شود ارسال شده، وظایف ۶ کارگروهِ معماری، شهرسازی و مفاهیم پایداری، تکنولوژی ساختمان، قوانین و مقررات، علوم اقتصادی و علوم اجتماعی این دوره را تشریح کرد. 

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، نشست هم‌اندیشی استادان، مدیران و صاحبان حوزه صنایع ساختمان امروز ۸ دی ماه در ساختمان دادمان وزارت راه و شهرسازی با حضور حامد مظاهریان معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی و دبیر علمی سومین کنفرانس بناهای بلند، سیدمحمد بهشتی رئیس سومین کنفرانس، منوچهر شیبانی اصل مدیرکل دفتر توسعه مهندسی و فعالان صنعت ساختمان در ساختمان دادمان وزارت راه و شهرسازی برگزار شد. 

در این نشست هم‌اندیشی، منوچهر شیبانی اصل مدیرکل دفتر توسعه مهندسی وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اینکه ۶ کارگروه برای سومین کنفرانس بناهای بلند در نظر گرفته شده در تشریح کارگروه‌ها و تعداد مقاله‌های دریافت شده این دوره از کنفرانس گفت: کارگروه‌های معماری، شهرسازی، تکنولوژی ساختمان، قوانین و مقررات، علوم اقتصادی و علوم اجتماعی ۶ کارگروهی است که در سومین کنفرانس بناهای بلند تشکیل شده‌اند و مباحث تحلیلی و مقالات دریافت شده را در این حوزه‌ها خواهیم داشت. 

مدیرکل دفتر توسعه مهندسی ساختمان با اشاره به اینکه ۲۰۵ مقاله به سومین کنفرانس بناهای بلند رسیده است در تفکیک تعداد مقاله‌ها در هر کدام از کارگروه‌ها، گفت: در معماری ۶۰ مقاله، در شهرسازی ۳۵ مقاله، در تکنولوژی ساختمان ۶۰ مقاله، در قوانین و مقررات ۲۰ مقاله، در علوم اقتصادی ۱۰ مقاله و در علوم اجتماعی ۲۰ مقاله دریافت شده است. 

شیبانی‌اصل ادامه داد: در کارگروه معماری، مباحث مربوط به معماری متعالی در ساختمان های بلند، معماری پایدار، بحث موضوعات انرژی، فرهنگی ایرانی در ساختمان های بلند مورد بررسی قرار گرفته است. در حوزه شهرسازی نیز با توجه به اجلاس هبیتات، این دوره از کنفرانس مباحث طراحی‌شهری، همسایگی، طرح‌های شهری، جایگاه ساختمان‌های بلند، نقاط قوت و ضعف شهرهای بلند در شهرهای مختلف را مورد بررسی قرار می‌دهد. 

به گفته این مقام مسئول وزارت راه و شهرسازی که در این دوره از کنفرانس ریاست کارگروه مدیریت، قوانین و مقررات را برعهده دارد در کارگروه تکنولوژی ساختمان مباحث مربوط به سازه، مدیریت پروژه‌ها، فناوری‌ها و کاربردهای مصالح ساختمانی، ‌ در کارگروه علوم اقتصادی مباحث اقتصاد مالکیت، اقتصاد بهره‌بردای و در کارگروه علوم اجتماعی نیز مباحث روان‌شناسی، اجتماع، تعلق فرهنگی، روابط همسایگی و مسایلی از این دست، بررسی و تحلیل می‌شوند. 

سومین کنفرانس بناهای بلند به دبیری علمی حامد مظاهریان معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی و به ریاست سیدمحمد بهشتی و جمعی از اندیشمندان و صاحبنظران عرصه معماری، شهرسازی و ساخت و ساز کشور، ۲۸ تا ۳۰ دی ماه در مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد تهران برگزار خواهد شد. 

جزییات ضوابط و مقررات بلندمرتبه‌سازی در طرح جامع تهران

شورای عالی شهرسازی و معماری در گزارشی با عنوان «پیرامون بلندمرتبه‌سازی در تهران» به توضیح درباره مجوزها و ممنوعیت‌های قانونی بلندمرتبه‌سازی و همچنین وضع موجود و فعلی تهران از نظر ساخت و ساز بناهای بلند پرداخته است.

بر اساس این گزارش،‌ در بخش توضیح مجوزها و یا ممنوعیت‌های قانونی بلندمرتبه‌سازی که منبع اصلی آن طرح جامع تهران مصوب ۱۳۸۶ شورای عالی شهرسازی و معماری به خصوص دو ماده «۱-۵-۶» و «۲-۵-۶» است، اولا برای بلندمرتبه‌سازی پهنه‌های خاصی در نظر گرفته شده و ثانیا به طور کلی بلندمرتبه‌سازی ممنوع است. همچنین در طرح جامع تهران، تراکم مجاز بلندمرتبه‌سازی مسکونی ۶۰۰ درصد و تراکم مجاز بلندمرتبه‌سازی در پهنه‌ها و محدوده‌های مشخص شده، ۷۵۰ درصد تعیین شده است.

همچنین در این گزارش بلندمرتبه‌سازی اولا به سازه‌های ۱۲ طبقه به بالا تعیین شده و ثانیا تنها در پهنه‌های خاصی امکان ساخت‌وساز برج وجود دارد؛ در غیر از این پهنه‌ها، هر گونه بلندمرتبه‌سازی ممنوع است.

بر اساس آنچه کارشناسان شورای عالی شهرسازی و معماری اعلام کرده‌اند، بلندمرتبه‌سازی در تهران علاوه بر آنکه ۲۱ هزار و ۲۰۰ هکتار به مساحت تهران افزوده، ۱ میلیون و ۶۰۱ هزار نفر معادل ۱۷ درصد نیز به جمعیت پایتخت اضافه کرده است.

گفتنی است در گزارش شورای عالی شهرسازی و معماری پیرامون بلندمرتبه‌سازی تعداد برج‌های بالاتر و پایین‌تر از ۱۲ طبقه به تفکیک هر منطقه ذکر شده که نشان می‌دهد مناطق ۱ تا ۶ و ۲۲ تهران مورد علاقه برج‌سازان است و سایر مناطق پایتخت نیز یا برج‌های بالای ۱۲ طبقه ندارند یا تنها ۱ فقره بلندمرتبه دارند.

بخشی از آلودگی هوا با ارتفاع برج‌ها هم‌سطح است

رییس سابق سازمان نظام مهندسی با بیان اینکه بخشی از آلودگی هوای تهران هم‌سطح ارتفاع برجهاست، جانمایی و ارتفاع بناهای بلند را در مسدود کردن وزش باد یا حتی سرعت آن موثر دانست.

سعید غفرانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: در شهر تهران باد غالب از غرب به شرق می وزد و طبیعی است که اگر ساختار کالبدی در قسمت غربی تهران به عنوان سپر عمل کند تاثیر منفی در ورود باد و تهویه هوا خواهد گذاشت.

وی افزود: ساخت بناهای بلند می تواند یکی از عوامل آلودگی هوای تهران باشد اما باید در این خصوص پژوهشهای بیشتری توسط کارشناسان شهری و محیط زیست صورت گیرد.

رییس سابق سازمان نظام مهندسی، بخشی از عمق آلوگی هوا در شهر تهران را با ارتفاع برجها همسطح دانست و گفت: جایی که هوای آلوده در سطح شهر قرار می گیرد بخشی از آن هم ارتفاع با برجها است که اگر جریان هوا نتواند از بالا یا لابه لای ساختمانها عبور کند آلودگی تشدید خواهد شد.

به گفته غفرانی، جانمایی صحیح برجها می تواند به عنوان کریدور عمل کرده و حتی سرعت باد را تندتر کند. ولی اگر به عنوان سپری جلوی باد عمل کنند هوای آلوده در شهر گرفتار می شود.

رییس سابق سازمان نظام مهندسی استان تهران با اشاره به صحبتهایی در مورد تاثیر برجهای منطقه 22 در آلودگی هوای پایتخت گفت: طرحهای جامع و تفصیلی توسط وزارت راه و شهرسازی تصویب می شود و برج سازی‌های منطقه 22 نیز طی مسیر قانونی و در قالب طرحهای مصوب دولتهای قبل صورت گرفته است. لذا نمی توان به شهرداری برای اجرای این طرحها خرده گرفت.ایسنا

قوطی فولادی پرشده با بتن تحت بارگذاری جانبی زلزله در ساختمانهای بلند

بررسی رفتار ستونهای قوطی فولادی پرشده با بتن تحت بارگذاری جانبی زلزله در ساختمانهای بلند

با توجه به کاربرد روزافزون ستونهای قوطی پرشده با بتن در ساختماهای بلند و عملکرد مناسب این ستونها در برابر زلزله از یک طرف و لرزه خیزی اکثر مناطق کشور از طرف دیگر سعی شده است در این مطالعه رفتار این ستونها در برابر بارگذاری جانبی زلزله بررسی شود. در این مطالعه علاوه بر بررسی رفتار خمشی این ستونها در برابر ترکیب بارگذاری ثقلی و جانبی سیکلیک رفتار برشی آنها نیز بررسی شده است. با توجه به اهمیت شکل پذیری و ظرفیت جذب انرژی اعضا سازه ای در برابر زلزله، این مقادیر نیز به طور مفصل مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین با توجه به لزوم پیوستگی و هماهنگی فولاد و بتن در مقاطع مرکب، چسبندگی و پارامترهای مؤثر بر مقاومت چسبندگی در ستونهای مرکب نیز مورد بررسی قرارگرفته است. روشی سازگار با آیین نامه های معتبر برای طراحی ستونهای قوطی پرشده با بتن در هر دو حالت ستون کوتاه و ستون لاغر نیز ارائه گشته است. نشان داده شده است که ستون که ستون قوطی پرشده با بتن علاوه بر مقاومت و رفتار خمشی و برشی مطلوب شکل پذیری خوبی داشته و از ظرفیت جذب انرژی قابل توجه ای نیز برخوردار است. به علاوه از روند طراحی ساده ای برخودار بوده و برای طراحی دفتری کاملاً مناسب است. خصوصیات فوق ستونهای قوطی پرشده با بتن را به صورت اعضا سازه ای بسیار مناسب و ممتاز برای ساختمانهای بلند در مناطق زلزله خیز معرفی می کند. رفتار خمشی و شکل پذیری و ظرفیت جذب انرژی ستونهای قوطی پرشده با بتن، در فصول دوم و سوم مورد بررسی قرارگرفته است و نشان داده شده است که این مقادیر به پارامترهای زیادی منجمله نسبت عرض به ضخامت ورق فولادی، ضریب لاغری ستون، طول پرشدگی بتن در ستون ، نوع بتن و فولاد، تعداد سیکل بارگذاری، بار محوری، گل میخ برشگیر بر پوسته فولادی بستگی داشته و نحوه ارتباط آنها نیز بررسی شده است.
با توجه به ضخامت قوطی فولادی در ستون مرکب، این ستونها معمولاً ظرفیت برشی بسیار بالایی از خود نشان داده و عمدتاً در مورد خمشی گسیخته می شوند. رفتار برشی ستونهای قوطی پرشده با بتن در ستونهای کوتاه که در آنها برش بیشترین تأثیر را دارد، در فخصل پنجم مورد مطالعه و بررسی قرارگرفته است و نشان داده شده است که حتی در این حالت نیز ستونهای قوطی پرشده با بتن، از نظر برشی رفتار بسیار مناسب از خود نشان می دهند. با توجه به فرم سازگاری کرنشها در نقاط تماس بتن و فولاد، چسبندگی بین فولاد و بتن در ستونهای مرکب در فصل چهارم بررسی شده است و نحوه تأثیر پارامترهایی چون سن بتن سایز، دما، شرایط نگهداری بتن و انقباض بر مقاومت چسبندگی مشخص شده است. در فصل ششم، سعی شده است روش برای طراحی ستونهای قوطی پرشده با بتن،ارائه شود که علاوه بر هماهنگی با آیین نامه های معتبر، برای طراحی دفاتر مهندسی کاملاً عملی و مناسب باشد. بدین منظور روش گام به گام طراحی ستون قوطی پرشده با بتن در دو حالت ستون کوتاه و ستون لاغر آورده شده است و نشان داده شده است که با استفاده از ستون قوطی فولادی پرشده با بتن در مقایسه با قوطی فولادی از تغییرمکان جانبی کمتر و شکل پذیری بیشتری برخوردار بوده و رفتار لرزه ای مناسبتری از خود نشان می دهند. 

یراگرهای ویسکو الاستیک در بسیاری از کشورها همچون ایالات متحده، ژاپن، تایوان، مورد آزمایش واقع شده اند و در تعدادی از ساختمانهای بزرگ همچون مرکز تجارت جهانی نیویورک، کلمبیا سنتر، برج دوقلوی سی ونت و... به صورت موفقیت آمیزی مورد استفاده واقع شده اند. در ابتدا از این میراگر جهت مقابله با باد استفاده می شده است، اما با تحقیقات حاصله در طول سالیان اخیر، استفاده از این میراگرها در ساختمانها جهت مقابله با زلزله نیز مورد توجه واقع شده است. تحقیقات نشان می دهند که خواص مکانیکی این میراگرها وابستگی شدید به دما، فرکانس بارگذاری و کرنش برشی دارند. این مطالعه جهت بررسی رفتار لرزه ای ساختمانهای مجهز به میراگر صورت گرفته استف بدین منظور ساختمان 22 طبقه فلزی که به صورت ساختمان مقاوم خمشی در شرایط ایران طراحی گردیده است، یکبار جهت مقاوم سازی مجهز به میراگر گردیده است و یکبار با کاهش مقاطع( طرح جدید) به میراگر مجهز گردیده است و رفتار ساختمانهای مزبور در تحلیل خطی و یک قاب از آنها در تحلیل غیر خطی، تحت اثر زلزله های با محتوای فرکانسی متفاوت مورد بررسی واقع شده اند. نتایج نشان می دهند که به گارگیری میراگر باعث کاهش قابل توجه پاسخ ( خصوصاً تغییر شکلها)می گردد و احتمالاً اثر مودهای بالاتر کاهش می یابد و در ساختمان طرح جدید حدود 5/16% کل فولاد، صرفه جویی گردیده است. در بررسی اثر دما بر عملکرد میراگر و پاسخ سازه ، نتیجه گرفته شد که افزایش دما باعث کاهش جدب انرژی در میراگرهای گردیده و نتیجتاً افزاییش پاسخ را نیبت به دماهای پایین به دنبال دارد. همچنین مشاهده گردید که به کارگیری میراگرها در کاهش نیاز شکل پذیر تیرها مؤثر بوده و باعث کاهش قابل توجه این نیاز می گردند. نتایج این مطالعه نشان می دهند که انرژی پسماند سازه به علت رفتار غیر خطی اعضاء، در اثر استفاده از میراگر کاهش چشمگیری داشته است و مفمصلهای پلاستیک تحت اثر دو زلزله طبس و ال سنترو کاهش چشمگیری داشته اند. نتایج این مطالعه نشان می دهند که به گارگیری روشهای طراحی میراگر براساس کنترل میرایی مودی، برای ساختمانهای بلند احتمالاً نامناسب بوده و نتایج غیر اقتصادی به همراه دارد.

 

هدایتی

 

سازه های بلند و قوانین مربوط به ان

 

گاهي اجمالي به بلند مرتبه سازي در كشور،

همانطور كه دست اندر كاران امر ساخت و ساز كمابيش مطلعند، پس از پيروزي انقلاب تا اوايل دهه 70 بلند مرتبه سازي در كشور متوقف شد و حدودا از اواخر سال 1369 بود كه اين روند از سرگرفته شد و اين از سرگيري عمدتا به خاطر سرمايه هاي مالي سرگردان داخلي و خارجي بود كه با يك حركت آزاد و البته تند خود به بازار ساخت و ساز بلند مرتبه (برج سازي) فرصت تامل و تحليل را از كارشناسان امر سلب كرد و مصرف كننده هاي برج ها را دنباله رو خود ساخت!

دلايل عمده گرايش به ساخت وسازهاي بلند عبارتند از

·        كاهش ذخاير زمين.

·        استفاده نسبتا آسان از فولاد و تسريع در امر ساخت وساز و نيز پيشرفت فنون ساختمان سازي در عصر حاضر.

·        تمركز خدمات در نواحي مركزي شهرها.

·        كاهش هزينه احداث ساختمان (قيمت زمين، قيمت تمام شده ساخت مجتمع نسبت به ساخت جداگانه واحدها ...).

·        كاهش هزينه براي مصرف كننده و.

از آنجايي كه ساختمان هاي مرتفع به عنوان نشانه هاي شهري سهم مهمي در شكل گيري ساختار فضايي و سيماي شهري ايفا مي كنند، نياز مبرمي به تنظيم معيارها و دستورالعمل هاي طراحي و نظارت بر اجراي مبتني بر دستورالعمل هاي فوق در مورد اين گونه بناها وجود دارد. اين نظارت بايد به گونه اي باشد كه از توسعه ساختمان هاي بلندي كه در تضاد با روند شكل گيري ساختار و سيماي مطلوب شهري در چارچوب اهداف طراحي و توسعه شهري و در زمينه هاي زيبا شناختي بصري و ادراكي هستند، ممانعت به عمل آورد.

-        ضوابط كلي حاكم بر طراحي و ساخت ساختمان هاي بلند

·    داشتن فاصله قانوني از پياده رو يا خيابان؛ زيرا بدون در نظر گرفتن ضوابط ويژه در اين زمينه،اين نوع سازه ها مي توانند مانع نفوذ نور خورشيد به فضاهاي عمومي و خصوصي و خيابان ها شود.

·        داشتن فاصله قانوني اين سازه ها از همديگر (مثلا حداقل 5/2 متر فاصله با فرض حداكثر ارتفاع 90 پا -27 متر-).

·    درباره ابنيه 5 تا 8 طبقه، ديوار به ديوار بودن و يا فاصله داشتن با همديگر اهميت چنداني ندارد ولي در ساختمان هاي مرتفع تر پيروي از روش ساخت سازه هاي مستقل و دور از هم توصيه مي شود زيرا كمتر از ساختمان هاي رديفي و متراكم سايه ساز هستند و البته سايه ساختمان هاي بلند و باريك منفرد به سرعت جابه جا مي شود .

·        ساخت اين سازه ها نبايد باعث انسداد مناظر طبيعي شهر شده و نبايد در نقاطي كه از نظرگاه شهرسازي نامناسب هستند ساخته شوند.

·    از همه مهم تر، رعايت اصول و قوانين علمي و مهندسي بر اساس آئين نامه هاي ملي و بين المللي موجود در طراحي و اجراي سازه اي اين بناهاست.

         -  مكان يابي ساختمان هاي بلند

·        دوربودن از محل گسل هاي لرزه خيز

·        نفوذ ناپذيري و مقاومت كافي خاك محل احداث

·        دوربودن از حريم خطوط انتقال برق

·        دوربودن از حريم مسيل ها

·    عدم ايجاد مشكل از نظر زيست محيطي و آلودگي هوا؛ زيرا اين نوع سازه ها با توجه به ميزان عرض و ارتفاع ونيز شكل ظاهري، مي توانند به عنوان سدي در مقابل حركت هوا عمل كرده و آلودگي هوا را افزايش دهند، در اين مورد بهتر است از شيوه مدادي (ساختمان هاي باريك تر) بهره جست.

- مهمترين ضابطه ترافيكي و دسترسي كه در مورد اين بناها توصيه مي شود اين است كه اين سازه ها

حتي المقدور در فاصله 500 متري تا ايستگاه هاي اتوبوس يا 1000 متري از ايستگاه هاي مترو مستقر شوند و ديگر اينكه اتصال مستقيم ورودي بناهاي بلند به آزادراه ها و بزرگراه ها ممنوع است مگر بناهاي با اهميت خاص.

ـ نسبت ارتفاع به عرض در ساختمان ها؛ اگر اين نسبت 2 به 1 يا 1 به 1 يا 1 به 2 باشد، حالت پويا و ديناميك دارد ولي اگر اين نسبت از 2 به 1 تجاوز كند، نوعي احساس ترس از تنگي فضا به انسان دست مي دهد.

معمولا براي ساخت سازه هاي بلند، زمين هاي بزرگتر ارجح تر و مناسب ترند؛ لذا فرآيند بلند مرتبه سازي باعث مي شود كه روند افزايش قيمت زمين هاي كوچك قطع شده و بين قيمت تمام شده زمين ها با اندازه هاي متفاوت تعادل برقرار شود.

از طرفي با افزايش تعداد طبقات، تراكم ساخت بيشتر شده و مساحت زير ساخت كل چند برابر مي شود و به نسبت افزايش زيربنا، مسلما مقدار مساحت فضاي باز (open space) كاهش پيدا مي كند.
از جهت ديگر اصول زيبايي شناسي شهرهاي جهان امروز بر تنوع فرم، شكل، مصالح و رنگ سازه استوار است؛ تنوع، عامل مهمي در بسط قوه تميز و شناسايي آدمي است. يك شهر متنوع شهري خوانا است يعني در چنين شهري مي توان مكان ها را به آساني پيدا كرد و از خصوصيات شهر متنوع داشتن اين گونه سازه هاي بلند و مرتفع است. به گفته شينوهارا معمار ژاپني شرط اصلي شكل گيري شهرهاي متنوع زيبايي استوار بر نظم پيشرفته است.

در سالهاي اخير به دليل نبود برنامه ريزي هاي اوليه و عدم اعمال روش هاي نظارت دقيق و علمي بر توسعه شهري، حتي محتمل ترين خصوصيت مثبت بناهاي مرتفع يعني فراهم كردن گستره ديد وسيع و دلپذير به مناظر شهري براي ساكنان نيز، مي تواند به واسطه احداث بناهاي مرتفع جديدتر در فواصل نزديك پيرامون بنا كاملا خدشه دار شود!

از مشكلات ناشي از احداث بي رويه ساختمان هاي بلند در دنيا مي توان به موارد زير اشاره كرد:
۱ - محروم شدن سكنه و همسايگان اين نوع ساختمان ها از نور خورشيد و روشنايي و تهويه طبيعي به دليل برپا شدن برج هايي بزرگ به فاصله كم از همديگر.

۲ - نزديك بودن بيش از حد به خط كناري پياده رو و نداشتن پس رفتگي كه مانع رسيدن نور مستقيم به خيابان يا پياده رو مي شود .

۳ - ساخت و ساز غير اصولي و بدون تطابق با اصول و قوانين ساختمان سازي كه در صورت وقوع حوادثي مثل زلزله، جان و مال ساكنان را به شدت تهديد و نابود مي كند.

در پايان اميد، آن داريم كه با نظارت صحيح و اصولي بر طراحي و اجراي بناهاي مرتفع از جهات مختلف اعم از تناسبات و تركيبات، نقش ساختمان در سيماي شهر، تداخل آن در خط آسمان از همه زواياي ديد در اطراف ساختمان، طراحي فضاهاي باز در اطراف اين گونه بناها و ارتباط اين فضاها با خيابان و بنا ، معماري سازه و هماهنگي آن با ساختمان هاي با ارزش همجوار و بافت محله، جزئيات نما، قرارگيري در سطح زمين، ارتفاع و شكل، توده وحجم، زمينه، رنگ، مصالح، كيفيت ظاهري، قابليت انعكاس نور و…، از اين پس ديگر شاهد ساخت و ساز غيراصولي بناهاي مرتفعي كه از ديد معماري فاقد توازن بصري و از نظر مهندسي فاقد مقاومت كافي و لازم در برابر نيرو هاي خارجي و داخلي وارده بر ساختمان هستند، نباشيم؛ چه، اگر خداي ناكرده چنين شود، بايد در آينده نه چندان دور، از بين رفتن جان و مال هزاران انسان بي گناه كه قرباني سهل انگاري و ندانم كاري و البته بي قانوني مي شوند را نظاره گر باشيم.

 

سيستم سازه اي برج‌هاي هزاره سوم

در تشريح سيستم سازه‌اي اين برج‌ها لازم است به دونكته اصلي توجه شود. در واقع اين سيستم از دو بخش تقريباً مجزاي ثقلي و لرزه بر تشكيل شده است. اصطلاحات لرزه بر و ثقلي بر اساس مقدار جذب برش نيروي زلزله توسط هر يك از سيستم‌ها، به آنها نسبت داده شده است.

الف) سيستم لرزه بر: در طرح اين برج‌ها از دو سيستم لوله اي متداخل، به اضافه مهاربندي همگرا به عنوان بخش لرزه بر

ساختمان استفاده شده است . قاب‌هاي سيستم لرزه بر در پيرامون سازه قرار گرفته‌اند؛ ضمن آنكه دو قاب لرزه بر مياني هم در يك جهت موجود مي‌باشند

ب) سيستم ثقلي:

سيستم ثقلي كه ميان بخش لرزه بر محصور شده است، بر روي ستون‌هاي مياني كه تقريباً با راندمان 100% بطور ثقلي عمل مي‌كنند، قرار گرفته است و تيرهايي كه اين ستون‌ها را به سيستم لرزه بر پيراموني مرتبط مي‌كنند عموماً - به جز سه طبقه پايين - با اتصال ساده طرح شده‌اند. با توجه به توضيحات فوق ملاحظه مي‌شود، سختي اين تيرها نقشي در نحوه توزيع بارهاي جانبي نخواهد داشت و به اين جهت در مدل، ساده سازي صورت گرفته است.

استفاده از تيرهاي با مقطع متغير در طرح تيرهاي ثقلي علا‌وه بر صرفه‌جويي در مصالح، به جهت ايجاد مسيري مناسب براي عبور لوله‌هاي تأسيساتي صورت گرفته است و به اين ترتيب نيازي به افزايش بيشتر ارتفاع طبقه نمي باشد.

سيستم سقف برج‌هاي هزاره سوم

سقف اين برج‌ها از نوع كامپوزيت است و عملكرد دال‌هاي آن به صورت دوطرفه مي‌باشد.

همان‌طور كه در گزارش مندرج در شماره پنجم ذكر شده مطالعات ژئوتكنيك، ژئوفيزيك، تهيه طبف ويژهِ ساختگاه، زهكشي و كنترل كيفيت عمليات بتني اين پروژه توسط مهندسان مشاور دريا خاك پي در دست انجام است.

مطالعات ژئوتكنيكي در محدوده احداث برج‌ها

مطالعات ژئوتكنيكي به منظور تعيين خصوصيات خاك و لايه‌هاي زمين در محدوده احداث برج‌ها به شرح زير انجام پذيرفته است:

الف) مطالعات ژئوتكنيك اكتشافي تكميلي‌
‌‌تعيين مشخصات فيزيكي و مكانيكي لايه هاي خاك
تعيين پارامترهاي موثر در پايداري و تغيير شكل پذيري لايه هاي خاك
تعيين ظرفيت باربري و نشست خاك و پيشنهاد گزينه هاي مناسب پي‌
تعيين مشخصه هاي خاك جهت برآورد نيروي زلزله
شناسايي شرايط هيدروژئولوژيكي و آبگذاراني لايه هاي خاك
بررسي امكان وجود نابهنجاري هاي ژئوتكنيكي در محدوده مورد نظر

ب) مطالعات تهيه طيف ويژه ساختگاه
تعيين لرزه خيزي ساختگاه
تعيين مشخصات هندسي ديناميكي لايه هاي آبرفتي
انجام تحليل بزرگنمايي حاصل از اثر وجود آبرفت
تهيه شتاب نگاشت طراحي در سطوح مختلف‌
تهيه طيف طراحي در سطوح مختلف لرزه اي در رقوم‌هاي موردنظر

بررسي نشست سازه

در بررسي نشست سازه شالوده گسترده در وسط ساختگاه، داده هاي مورد نياز براي انجام اين تحليل‌ها با استفاده از آزمايش‌هاي برجا و آزمايشگاهي تعيين گرديد.

اثر لايه سطحي خاك كم مقاومت در كف گود، با در نظر گرفتن يك لايه جديد با ضريب ارتجاعي نسبتاً كمتر مدل گرديد.

با توجه به يكنواختي بافت زير سازه، حداكثر نشست مجاز ساختمان 100 ميليمتر در نظر گرفته شده است. مقايسه نتايج محاسبات نشست بااستفاده از نرم‌افزار Plaxis نشان مي‌دهد كه حداكثر ميزان نشست محاسبه شده از نشست مجاز (100 ميليمتر كمتر) مي‌باشد.

سيستم پي‌

با توجه به نوع سيستم باربر جانبي براي برج‌هاي شمالي، مركزي و جنوبي كه سيستم لوله اي درجداره خارجي هريك از برج‌ها مي‌باشد دو گزينه زير براي پي برج‌ها قابل بررسي است:

الف) سيستم پي گسترده براي هريك از برج‌هاي شمالي، جنوبي و مركزي؛ به طوري‌كه با درزهاي انقطاع از يكديگر مجزا گرديده باشند.

ب) سيستم پي گسترده يكپارچه و بدون درز انقطاع براي هر سه برج شمالي، جنوبي و مركزي.

در سيستم گزينه الف با توجه به يكسان بودن برج‌ها به لحاظ مشخصه هاي ديناميكي بروي خاك ناحيه درز به صورتي است كه فشار زياد برج مركزي موجب مي گردد كه خاك زير برج شمالي تحت اثر فشار قرار گرفته و پي برج شمالي تمايل به بلند شدن از روي آن داشته باشد.در صورتي‌كه از گزينه (ب) استفاده شود، 2 نيروي فشاري و كششي با يكديگر متعادل گرديد وتنش‌ها در زير پي و روي خاك توزيع يكنواخت تر خواهد داشت، لذا استفاده از پي گسترده يكپارچه براي بارهاي جانبي منطقي‌تر مي‌باشد. از طرف ديگر طولاني بودن پي موجب مي‌گردد كه تنش‌هاي ناشي از درجه حرارت و جمع شدگي، باعث تأثيرات نامطلوبي در پي گردد و علاوه بر آن، چنانچه تحت اثر بارهاي ثقلي غير همزمان قرار گيرد، در پي، ايجاد تنش هاي زياد بنمايد. بنابراين بتن ريزي در زير هر يك از برج‌ها بصورت مجزا ودر عرض به فاصله 30 الي 50 سانتيمتر انجام گرديده است و پس از اعمال كليه بارهاي ثقلي و مرتفع شدن اثرات جمع شدگي ودرجه حرارت، اين فاصله‌ها با بتن مرغوب به همراه مواد منبسط شونده پر مي‌گردند.

بررسي مخاطره پذيري لرزه‌اي منطقه

گستره تهران در كوهپايه‌هاي جنوبي كوه‌هاي البرز مركزي قرار گرفته و شمالي‌ترين فرونشست ايران مركزي به حساب مي‌آيد. كوه‌هاي البرز در شمال تهران متشكل از يك سري چين خوردگي‌هاي با امتداد شرقي- غربي است و شدت دگرريختي در دو كناره شمالي گسله تهران به بيشترين مقدار خود رسيده و بلندي‌هاي البرز به ترتيب بر دشت كناري خزر در شمال و دشت تهران در جنوب رانده شده است.

از مهمترين گسل‌هايي كه نزديكترين فاصله تقريبي آنها از ساختگاه حدود كمتر از 10 كيلومتر مي‌باشد مي‌توان موارد زير را نام برد: گسل شمال تهران، گسل امامزاده داوود، پورگان ورديج، نياوران، محموديه، طرشت، عباس آباد، گسل تلويزيون، باغ فيض، نارمك و در محدوده ساختگاه موردنظر باتوجه به خاكبرداري قابل توجهي كه انجام شده بود آثار گسلي مشاهده نگرديد.

بررسي روند لرزه خيزي

بررسي روند لرزه خيزي اين گستره بااستفاده از به كارگيري روش kijko در سه حالت انجام گرفته است:

حالت اول: بادر نظر گرفتن فقط لرزه هاي تاريخي‌

حالت دوم: با منظور نمودن لرزه‌هاي سده بيستم

حالت سوم: تركيبي از مجموع حالت‌هاي اول و دوم با در نظر گرفتن لرزه هاي تاريخي و لرزه هاي سده بيستم

احتمال عدم رويداد لرزه اي با بزرگي 7 ريشتر در طول مدت 50سال يا 100 سال به ترتيب حدود 60 و 35 درصد مي باشد؛ يعني براي سازه اي باعمر مفيد 50 يا 100 سال مي توان اين احتمال عدم رويداد را در نظر گرفت.

بيشينه مقادير شتاب قائم و افقي زمين

در مطالعات انجام شده با استفاده از برنامه seisrisk III بيشينه مقادير شتاب زمين محاسبه شده‌اند. اطلاعات ديگري نظير رابطه طول گسلش و بزرگي مورد نياز بوده است كه آن نيز با استفاده از روابط شناخته شده جهاني (رابطه ولز - كاپراسميت) به دست آمده‌اند. بر اساس اين محاسبات مقادير شتاب افقي و قائم در سازه هاي زماني مختلف (30، 50، 75 و 100سال) با احتمال فزوني خاص (50%، 37 %، 10%) برآورد شده‌اند.

در صورتي‌كه عمر مفيد سازه 50 سال فرض شود با در نظر گرفتن احتمال فزوني 37 درصد، مقادير شتاب افقي و قائم به ترتيب0/63 g و0/72 g برآورد شده است.

بررسي پاسخ ديناميكي آبرفت‌

به اين منظور به عنوان يك روش اندازه‌گيري سريع و اقتصادي در محل ساختگاه چهارگمانه با عمق هاي 65/75, 50 , 50 , 65/75 متر حفر گرديد و لايه‌هاي آبرفت مورد آزمايش محل S.P.T قرارگرفته و نمونه هاي حاصله تحت آزمون‌هاي آزمايشگاهي قرار گرفتند. اين روش با دقت قابل قبولي سرعت انتشار امواج را در لايه‌هاي خاك به دست مي دهد.

با استفاده از نتايج آزمايش محلي و نفوذ استانداردS .P.T از طريق روابط تجربي موجود براي درك رفتار ديناميكي توده آبرفت در محل ساختگاه تحت اثر حركات لرزه‌اي، طيف‌هاي پاسخ آبرفت براي سطوح شتاب (5/0,35/0,3/0,25/0,23/0,2/0,15/0,1/0) برابر شتاب ثقل محاسبه شده‌اند. براي اين محاسبات از نرم‌افزارEER استفاده شده است. A سطح شتاب مبنا(D.B .L ) براي سنگ بستر براساس تحقيقات موجود، 36/0 شتاب ثقل و سطح شتاب بيشينه طراحيM.D0/5 ( . ) شتاب ثقل ملحوظ گرديده است لكن براي مشاهده تغييرات پاسخ آبرفت به سطوح شتاب مختلف، دامنه‌اي از سطوح شتاب از 1/0 تا 5/0 شتاب ثقل مورد تحليل قرار گرفته است.

اثرات توپوگرافيك‌

به دليل قرارگيري ساختگاه در مناطق مسطح، اثرات توپوگرافي عملاً تأثير چنداني بر روي طيف پاسخ ساختگاه ندارد.

طيف طراحي زلزله

بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه اثر آبرفت به طور مشخص طيف پاسخ سنگ را تحت تاثير قرارداده است ، به‌طوري‌كه در پريودهاي پائين (كمتر از نيم ثانيه) باعث كاهش مقادير طيفي شده است. روند فوق مبين اين موضوع است كه اثر وجود آبرفت باخصوصيات غيرخطي پريود اصلي طيف پاسخ را به مقادير پريودهاي بزرگتر انتقال داده است .

همچنين پهناي مقدار حداكثر طيفي به مقدار قابل توجهي افزايش يافته و طيف وسيعتري از پريود ها را دربرگرفته است كه چنانچه پريود اصلي سازه در اين محدوده قرار بگيرد به علت بروز پديده تشديد، بيشترين شتاب پاسخ طيفي در سازه به وجود خواهد آمد كه ملاحظات لازم بايد در نظر گرفته شود.

با توجه به مطالب فوق، طيف پيشنهادي DBL حداكثر مقادير طيفي را بين پريودهاي 04/1و 27/0 ثانيه برابر 0/85 g دارد و طيف پيشنهادي MDL حداكثر مقادير طيفي خود را در محدوده بين پريودهاي 44/0 تا 84/0 ثانيه برابر با 0/38 g دارد.

در نتيجه در هر سطح شتاب طراحي سازه به نحوي انجام شده است كه پريود اصلي سازه در محدوده شتاب حداكثر طيفي قرار نگرفته است و پديده تشديد اتفاق نيفتاده است.

كنترل كيفيت مصالح و نظارت اجرايي‌

از آنجا كه طراحي مناسب توا‡م با اجراي دقيق و كنترل كيفيت مصالح، مقاوم‌سازي سازه را در برابر نيروهاي وارده امكان‌پذير مي‌سازد، در اين پروژه نسبت به كنترل كيفيت مصالح بكار رفته اقدامات زير انجام مي‌گيرد:

1. كيفيت بتن :

به منظور دسترسي به كيفيت مطلوب و جلوگيري از نابودي خواص بتن - در حين حمل - نسبت به دايركردن بچينگ پلنت در محل كارگاه مبادرت نموده و در تمام مدت اقدامات لازم نظير تست مواد سنگي، سيمان و آزمايش‌هاي مربوطه با استقرار آزمايشگاه محلي انجام مي‌شود.

2. كيفيت مصالح فولادي:

براي بررسي كيفيت مصالح فولادي تمام مصالح قبل از ورود به كارخانه ساخت تحت آزمايش‌هاي مربوطه قرار گرفته و بعد از حصول اطمينان از تطابق مشخصات مواد فلزي با موارد در نظر گرفته شده در طراحي، اجازه حمل داده مي‌شود.

همچنين در كارگاه ساخت با استقرار يك اكيپ (Q.C ) تمام آزمايش‌هاي مربوط به جوش نظير آزمايشات ذرات مغناطيسي( M.T ) اولتراسونيك(U.T ) ، رنگ‌هاي نافذ( P.T) و راديوگرافي( R.T) و همچنين اجراي دقيق روند جوشكاري(W.P.S ) جهت جلوگيري از ايجاد تنش‌هاي پسماند بعد از جوشكاري كنترل مي‌گردد.

از آنجا كه اين سازه داراي اتصالات پيچ و مهره اي (اصطكاكي و اتكايي) مي‌باشد، تمام آزمايش‌هاي مربوط به پيچ نظير آزمايش تركيب شيميايي كوانتومتري، سختي سنجي، كنترل ابعادي، كشش كلگي، ريز‌سختي‌سنجي و ... نيز انجام مي‌گيرد. دركارگاه نصب هم ضمن نظارت كافي به لحاظ اطمينان از انجام اتصالات اصطكاكي ضمن استفاده از تركمتر از واشرهاي D.T.I جهت كنترل مضاعف ايجاد اصطكاك لازم در اتصالات استفاده مي‌گردد

هدایت نیوز

پیشنهاد بتن مناسب در ساخت ساختمان های بلند مرتبه (بررسی موردی پروژه 21 طبقه در بابلسر)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی اکبر مقصودی ¹ ؛ حبیب الله اکبر زاده بنگر² ؛ مهرداد مسعودنژاد³

¹استاد مهندسی سازه، گروه عمران، دانشکده فنی و مهندسی ، شهید باهنر کرمان

²استادیار مهندسی سازه، گروه عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه مازندران

³دانشجوی دوره دکتری، مهندسی مدیریت و ساخت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری

چکیده

در این مطالعه به‌منظور انتخاب مناسب ترین بتن برای ساخت ساختمان های بلند مرتبه، روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) که مبتنی بر دانش کارشناسی بوده، مورد استفاده قرار گرفته است.
معیار‌های مورد بررسی در این پژوهش شامل طراحی سازه‌ای، هزینه، کیفیت، زمان و سهولت اجرا می باشد. به منظور بررسی دقیق تر و به‌دست آوردن نتایج مستندتر، شش نوع بتن (با و بدون نیاز به ویبره) برای سازه 21 طبقه که در شهرستان بابلسر با بتن معمولی در حال اجرا می‌باشد مورد بررسی قرار گرفته است. سازه با نرم افزار ETABS مدل سازی و بررسی گردید. این سازه ها، براساس معیار‌های ذکر شده، با روش تحلیل سلسله مراتبی و استفاده از نرم افزار Expert Choiceمورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به‌دست آمده حاکی از آن است که استفاده از بتن سبک و سبک خودتراکم موجب کاهش وزن سازه به میزان 5/12درصد نسبت به بتن معمولی و خودتراکم و 9/4 درصد نسبت به بتن مقاومت بالا و مقاومت بالای خودتراکم خواهد شد. بتن مقاومت بالا و بتن مقاومت بالای خود متراکم، مصرف میلگرد را به میزان 9/18 درصد نسبت به بتن معمولی و بتن خودتراکم و همچنین 8/7 درصد نسبت به بتن سبک و بتن سبک خودتراکم کاهش خواهد دهد. با توجه به تمامی معیار‌های مورد بررسی در این پژوهش بتن خودتراکم مقاومت بالا در درجه اول اهمیت برای ساخت سازه‌های بلند مرتبه قرار گرفته است و همچنین با توجه به هر معیار، بتن‌ها اولویت بندی شده و نتایج گزارش شده است.

کلیدواژگان

سازه‌های بلند مرتبه؛ بتن با و بدون نیاز به ویبره؛ تصمیم‌گیری چند معیاره؛ تحلیل سلسله مراتبی

عنوان مقاله [English]

A Proposal of The Most Appropriate Concrete to Construct High-Rise Buildings (Case Study: A 21-Story Project in Babolsar)

چکیده [English]

In order to select the most suitable concrete for the construction of high-rise buildings, method of analytic hierarchy process (AHP) based on expert knowledge has been used.
Investigating alternative contain designing structure, costs, quality, time and easy to do. In order to closer examination and get documented results, six types of concrete (with or without vibration) for a 21-storey building in the city of Babolsar is running with normal concrete is studied. Structures with the software ETABS modeling was investigated. These structures, based on listed criteria, the Analytical Hierarchy Process and Expert Choice software was evaluated. The results suggest that By using low weight concrete, and self compact low weight concrete, weight of the building reduced to %12.5 in comparison to normal, and self compact concrete and to 4.9% in comparison to high strength, and self compact high strength concrete. By using high strength, and self compact high strength concrete, the cost of consumed bar is reduced to 18.9% in comparison to normal, and self compact concrete and to 7.8% in comparison to low weight concrete. According to all criteria evaluated in this study, High strength self compacting concrete is primarily importance to construction high-rise is located.

کلیدواژگان [English]

high-rise buildings high-rise buildings, concrete with and without vibration, Multi-Criteria-Decision-Making, ahp

اصل مقاله

ساختمان­های بلند نتیجه تجارت، صنعتی شدن و شهرنشینی است و در یک جامعه صنعتی اجتناب از آن غیر ممکن است ]1[. ساختمان های بلند نه تنها برطرف کننده نیاز های کاربردی هستند، بلکه یک شاخص مهم برای یک کشور یا قدرت اقتصادی و تکنولوژیکی یک شهر ]2[ و منبع غرور ملی و هویت فرهنگی، با بهره گیری از رفاه اقتصادی هستند. این ساختمان ها برای ادغام با بافت شهری چالش های متعددی را در پیش رو خواهند داشت ]3[.

ساختمان‌های بلند تقریبا  اخیرا به تاریخچه شهر های سراسر جهان وارد شده است و توسعه تکنولوژی در قرن 19 توسعه آنها را امکان پذیر کرده است ]4[.

کارایی و بازدهی سازه های بلند رابطه ی مستقیمی با مواد در دسترس، تکنولوژی ساخت و درجه پیشرفت و کارایی سرویس های مربوطه دارد. به همین دلیل در طی مراحل زمانی، پیشرفت قابل توجهی در شناخت و معرفی مواد جدید، روش‌ها و وسایل ساخت و ساز و سرویس‌دهی حاصل شده است ]5[. در قرون گذشته همانند قرن حاضر، زمان، پول و توانایی انسانی از عوامل مهم در انتخاب مواد و مصالح ساختمانی بوده است] 4[. در گذشته اکثر ساختمان های بلند با اسکلت فولادی ساخته شده اند و بتن مسلح بیشتر در سازه های کوتاهتر به‌کار می رفت و پیشرفت در زمینه بتن مسلح در مقایسه با فولاد بسیار کم بود ]6[. گرچه استفاده از بتن مسلح در اواخر قرن نوزدهم و شروع قرن بیستم متداول گردید، ولی به نظر نمی رسد تا قبل از جنگ جهانی اول در سازه های بلند از آن استفاده شده باشد. ساخت با بتن در ساختمان‌های بلند مرتبه صرفاً به‌صورت جانشینی برای فولاد تلقی می شد و در عمل آنها را عینا مانند قاب‌‌های فولادی می ساختند. این رویه به پدید آمدن اعضای سنگین و به ویژه ستون‌های بسیار بزرگ برای طبقات پایین تر ساختمان های بلند انجامید ]5[. نوآوری‌های جدید در صنعت ساخت و ساز، استفاده از بتن  را در ساخت سازه­های بلند بتنی سهولت بخشید. علاوه بر این، استفاده از بتن مقاومت بالا در ساختمان پتروناس (1998 مالزی) و جین مائو (1999 در چین) و استفاده از بتن سبک در ساختمان شـــل پلزا (1971 تکزاس) اجازه داد تا اندازه عضـــوها

 کوچکتر گردد و میزان فولاد مصرفی کاهش یابد ]7[.

امروزه بلندترین آسمان خراش‌های دنیا در حال ساخته شدن با بتن هستند. در واقع قابلیت جریان بالای بتن و مقاومت آن در برابر آتش، خصوصا بعد از سقوط برج های دو قلوی نیویورک آن را به یک ماده مورد قبول برای ساخت و ساز های ساختمان های بلند تبدیل کرده است. با این حال، چالش های فن آوری مرتبط با استفاده از بتن در ساختمان های فوق العاده بلند دلهره آور است. به عنوان مثال، در دبی  برج خلیفه، بلندترین ساختمان جهان در سال 2010 به پایان رسید با 828 متر ارتفاع و با 163 طبقه که در بتن ریزی ارتفاع بیش از 580 متر با چالش هایی مواجه بود. در سال 2012، شهر مقدس مکه، برج ساعتMakah  دومین ساختمان بلند جهان با ارتفاع 610 متر ساخته شد. این ساختمان نیز تجربه پمپاژ بتن در ارتفاع فراتر از 520 متر را تجربه کرده است [8].

با توجه به گزارش شورای جهانی ساختمان های بلند و سازمان مسکن و شهرسازی ]9[، 320 ساختمان با ارتفاع 500 متر و بلندتر ساخته شده است و 97 ساختمان بلندتر از 300 متر در حال ساخت در سراسر جهان در سال 2012 وجود دارد که اکثر قریب به اتفاق این  ساختمان ها  با بتن مسلح ساخته شده است یا در حال ساخت با بتن مسلح است [8]. بتن با کارایی بالا از نقطه نظر فنی و صرفه اقتصادی در ساخت آسمان خراش ها مورد استقبال قرار گرفته است. در این میان، بتن خودتراکم با توجه به مزایای ذاتی، از جمله پمپاژ  ساده تر، قابلیت جریان و پرکنندگی بالا و پر کردن قالب به طور موثر در تراکم بالای آرماتورها با لرزش کم و یا بدون لرزش، برای ساختمان های فوق العاده بلند، به امری ضروری تبدیل شده است. به عنوان مثال ساختمان "تایپه 101" در 106 طبقه و 508 متر ارتفاع و ساختمان تجارت جهانی نیویورک از بتن خودتراکم ساخته شده است [8].

با توجه به اجتناب ناپذیر بودن بلند مرتبه سازی و اینکه در سازه های بتنی بلند مرتبه هزینه قابل توجهی مربوط به اجرای اسکلت ساختمان می باشد و نوع بتن در طراحی سازه ای، کیفیت، سهولت اجرا، زمان ساخت، عمر و دوام اهمیت بسیار زیادی دارد، انتخاب بتن با عمر و دوام، همراه با مقاومت قابل توجه از اهمیت زیادی برخوردار است.

به طور کلی انتخاب نوع بتن به علت عدم قطعیت های موجود در تصمیم گیری بسیار پیچیده است. دانش تکنولوژی بتن بسیار وسیع و شامل تخصص های متنوعی است. ارتباط بین این معیارها پیچیده بوده و معمولا یک معیار بر دیگر معیار ها تاثیر می گذارد. بنابراین ساختن مدل و یافتن بهترین راه حل با استفاده از معیار های مستقل آسان نیست [11،10]. لذا استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره (MCDM^[1]) در این خصوص مفید خواهد بود.

تاکنون چند روش تصمیم گیری چند معیاره مانند مدل مجموع وزنی^[2]، روشTOPSIS^[3]  و روش تحلیل سلسله مراتبی AHP^[4] ارائه شده است. فرایند تحلیل سلسله مراتبی یک روش سازگار با معیار ها و اهداف چندگانه در تصمیم گیری است [12]. این روش قادر است اهداف مختلف را ارزیابی نموده و تفاوت بین دو گزینه را به وسیله بردار اولویت مشخص نماید[13]. به هر حال این ارزیابی به وزن هر پارامتر که به وسیله تجربه بدست می آید بستگی دارد [14].

هر چند انتخاب بهترین بتن در ساخت ساختمان های بلند از اهمیت ویژه ای برخوردار است، اما در این راستا مطالعات کمی با استفاده از تکنیک های علمی صورت گرفته است.

برای مثال Al-Subhi و Kamal کاربرد AHP را در مدیریت پروژه در انتخاب سیستم پیشبرد پروژه بررسی کردند [15]. Tiwari و Banerjee از AHP برای انتخاب فرآیند بتن ریزی استفاده کرده است [16]. Tabarak و همکاران از رویکرد شبکه عصبی مصنوعی ANN برای بررسی دوام در مرحله طراحی اولیه ساختمان ها کمک گرفته اند [17]. دو رویکرد تصمیم گیری چندمعیار  ANPو AHP برای ارزیابی سطح هوشمندی سیستم های ساختمانی هوشمند توسط Wong و همکاران به کار گرفته شده است.  در این تحقیق 69 معیار هوشمندی برای 8 سیستم ساختمانی هوشمند اصلی شناسایی شده است. Metin از ترکیب روش های  PROMETHEE  و  AHP برای انتخاب ماشین آلات در پروژه های ساخت استفاده کرده است [19].

طبق بررسی های اولیه، به منظور انتخاب مناسب ترین بتن از میان بتن های مختلف با و بدون نیاز به ویبره برای ساخت سازه های بلند مرتبه با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره(AHP)، نیاز به بررسی معیار هایی مانند طراحی سازه ای، کیفیت، سهولت اجرا، هزینه و زمان ساخت خواهد بود.

 

2- روش تحلیل سلسله مراتبی

مدیران پروژه با تصمیم گیری های زیادی رو برو هستند که مشکلات پیچیده ای را بوجود می آورد. بنابراین، توانایی تصمیم گیری یکی از مهمترین مهارت های مدیران پروژه و از جمله عوامل موفقیت پروژه است [20].

تصمیم گیری چند معیاره برای انتخاب بهترین گزینه از بین گزینه های موجود با توجه به چندین شاخص تصمیم به کار می رود. فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP توسعه یافته توسط ساعتی، یکی از ابزارهای مفید عملی تصمیم گیری چند معیاره است. از این روش بطور گسترده ای در صنایع برای حل مشکلات پیچیده [21] و معیار های متناقض و متعدد ذهنی استفاده می شود، [23] از مزایای این روش این است که اجازه می دهد تا کارشناسان گروه، تجربه، ارزش ها و دانش خود را  به اشتراک گذاشته و با طوفان فکری و به اشتراک گذاشتن ایده ها و بینش ها ی خود به درک صحیح تری از مسائل منجر گردند [15]. همچنین با سازماندهی عوامل محسوس و نامحسوس یک روش سیستماتیک و نسبتا ساده می باشد [15]. که با مقایسات زوجی دو به دویی برای اولویت بندی درجه اهمیت بین معیار ها و گزینه ها قابل استفاده می باشد [21].

ساعتی گام های AHP را به صورت زیر ارائه کرده است:

1- تعریف مسله و مشخص کردن اهداف، معیار ها و گزینه ها.

2- ساختار سلسله مراتبی از بالا به سطوح میانی و به پایین ترین سطح مسله که معمولا مجموعه گزینه ها می باشند.

3- تشکیل ماتریس مقایسه زوجی در اندازه n×n برای هر کدام از سطوح پایین مسله به همراه یک ماتریس برای هر کدام از عناصر سطح بالایی آن به کمک مقیاس های سنجش نسبی که در جدول (1) آمده است.

 

جدول 1-  مقیاس استاندارد مقایسات زوجی[15]

مقدار	برتری شدید	برتری بسیار قوی	برتری قوی	برتری متوسط	برتری مساوی	ترجیحات میانی
شدت اهمیت	9	7	5	3	1	2، 4، 6 و 8

 

جدول2-  شاخص ناسازگاری ماتریس­های تصادفی [15]

10	9	8	7	6	5	4	3	2	1	N
49/1	45/1	41/1	32/1	24/1	12/1	9/0	58/0	0	0	R.I

 

 

4- جهت بهبود مجموعه ماتریس های گام 3، به n(n-1) قضاوت احتیاج است که متقابلا بصورت خودکار در هر یک از مقایسه های زوجی حاصل می گردد.

5- در این گام، از ترکیب سلسله مراتبی جهت وزن دهی به بردارهای ویژه استفاده می شود. برای این منظور به کمک اوزان معیار و مجموع حاصل از تمامی اوزان بردارهای ویژه که در سطح بعدی سلسله مراتب وارد می شوند، عملیات وزن دهی صورت می پذیرد.

6- انجام کلیه مقایسات دوتایی به منظور تعیین سازگاری، به کمک عنصر ویژه λ _max شاخص سازگاری بصورت رابطه (1) محاسبه می شود:

(1)                                              

که منظور از n در آن، اندازه ماتریس می باشد. سازگاری قضاوت را نیز می توان با بدست آوردن نسبت ناسازگاری CR از CI با اختصاص ارقام سازگاری تصادفی موجود در جدول (2) بررسی نمودCR . از تقسیم CI بر RI  بدست می آید. در صورتی که مقدار CR از 1/0 یا به عبارت دیگر از 10% کمتر باشد، قابل قبول و در صورت بیشتر بودن مقدار آن، ماتریس قضاوت ناسازگار خواهد بود. جهت بدست آوردن یک ماتریس سازگار بایستی قضاوت ها را مورد بازبینی و بهبود مجدد قرار داد.

گام هفتم، باید گام های 3 تا 6 را برای تمامی سطوح سلسله مراتب مسئله انجام داد [15].

همانطور که در گام اول بیان شد، برای هر انتخابی در روش تحلیل سلسله مراتبی، سه جزء کلیدی لازم است که عبارتند از :

 

 

 

هدف^[5]، معیارها^[6]و گزینه ها^[7]. این سه اصل در مورد انتخاب بتن مناسب نیز صادق است.

2-1 – هدف

 بر این اساس، هدف این تحقیق"پیشنهاد بتن مناسب در ساخت ساختمانهای بلند مرتبه" می­باشد.

 

2-2 –گزینه‌ها

بتن های مورد بررسی در این پژوهش که شامل بتن های با و بدون نیاز به ویبره می باشند، شامل بتن معمولی و مقاومت بالای با نیاز به ویبره، بتن خودتراکم و خودتراکم مقاومت بالا، بتن سبک و سبک خود متراکم، می باشد که تعریف هر کدام به شرح زیر است:

 بتن خودتراکم ([8] (SCC: به بتنی اطلاق می شود که به علت داشتن روانی بسیار زیاد، بدون نیاز به تراکم یا ویبره، به راحتی در هر قالبی و هر تراکمی از آرماتور قرار گرفته و با پر کردن کامل قالب، تراکمی نزدیک به صد درصد ایجاد می کند [24].

بتن مقاومت بالا (HSC[9]): طبق تعریف کمیته  ACI 363 اصطلاح بتن با مقاومت بالا در مورد بتن هایی مورد استفاده قرار می گیرد که دارای حداقل مقاومت فشاری برابر با حداقل 41 مگا پاسکال باشد [25].

بتن مقاومت بالای خودتراکم (HSSCC[10]): بتنی است که ترکیب خاصی از مقاومت و یکنواختی مورد نیاز را دارد که بدون نیاز به ویبره، تحت اثر وزن خود در قالب قرار میگیرد [26].

بتن سبک (LWC[11]): بتن سبک بتنی است با چگالی کمتر از بتن معمولی و نه بیشتر ازkg/m³ 1840. انواع بتن سبک به دسترس بودن مصالح دانه سبک بستگی دارد. از نظر روش تولید بتن سبک به سه نوع تقسیم می شود (الف) بتن سبک با سنگدانه سبک متخلخل با وزن مخصوص ظاهری کم (ب)  بتن سبک با

حفره زیادی در داخل بتن (ج)  بتن سبک با ریزدانه بیشتر [27].

بتن سبک خودتراکم (LWSCC[12]): بتن سبک خودتراکم ترکیبی از مزیت های شناخته شده بتن سبک و بتن خودتراکم معمولی را دارا است. بتن خودتراکم سبک نیز همانند بتن خودتراکم معمولی بسیار روان بوده و نیاز به هیچ لرزاننده ای ندارد و تحت وزن خودتراکم می شود [28].

 

2-3 - معیارها

به نظر می­رسد بهتر است همیشه از گروهی از متخصصان به جای یک متخصص استفاده شود، چرا که هر متخصص ممکن است بینش متفاوت نسبت به بقیه داشته باشد. روش دلفی، رویکرد یا روشی سیستماتیک است که برای اولین بار در شرکت RAND معرفی شد [29]. برای تعیین معیارهای ارزیابی برای اولویت بندی گزینه ها، از روش دلفی استفاده نموده ایم. در تحقیق برای استخراج نظرات از یک گروه متخصصان در مورد یک موضوع یا یک سؤال است و یا رسیدن به اجماع گروهی از طریق یک سری از راندهای پرسشنامه ای با حفظ گمنامی پاسخ دهندگان، و بازخورد نظرات به اعضای گروه از این روش استفاده می شود. درخواست قضاوت های حرفه ای از متخصص همگن و مستقل در مورد یک موضوع ویژه در سطح بزرگ جغرافیایی با استفاده از پرسشنامه ها است که تا زمان دستیابی به اجماع نظرات مداوم تکرار  می شود [30] و روش  مطالعه چند مرحله ای برای گردآوری نظرات در موارد ذهنی بودن موضوع و استفاده از پاسخ های نوشتاری به جای گرد آوردن یک گروه متخصص است و هدف اجماع با امکان اظهار نظر آزادانه و تجدید نظر عقاید با تخمین های عددی به دست می آید. روش دلفی از طریق جمع آوری نظرات کارشناسان و متخصصان و با استفاده از پرسشنامه و ارسال چند مرتبه ای آن انجام می پذیرد [31]. ایده اصلی در طراحی فرآیند روش دلفی این است که پاسخ دهندگان بتوانند بدون آنکه تحت تاثیر افراد معتبر و مشهور و افرادی که قدرت سخنوری خوبی در جلسات دارند قرار بگیرند، دیدگاه­های خود را بیان کنند. در این روش، با حذف تاثیر توان سخنوری افراد، همه نظرات و عقاید جمع آوری و پس از تحلیل به اعضای پرسش شونده برگردانده می شود. بدین ترتیب، گمنامی و بازخورد نظرات دو عنصر ضروری در روش دلفی می باشند. یکی از مزایای این روش این است که کارشناسان و متخصصان زمانی که به واسطه دلایلی قانع کننده به اشتباه بودن نظر خود پی بردند، بدون از دست دادن اعتبار و وجه شان می توانند در نظرات خود تجدید نظر نمایند [31].

بنابر این در این مطالعه برای شناسایی معیارهای مهم و موثر در انتخاب نوع بتن، از روش دلفی استفاده گردید. پس از انجام روش دلفی، مشخص شد معیارهایی همچون طراحی سازه­ای، کیفیت، سهولت اجرا، هزینه و زمان، مهمترین عوامل در انتخاب نوع بتن برای سیستم سازه­ای مورد نظر است.

 

2-3-1 - طراحی سازه ای

برای مقایسه بین انواع بتن ها از نظر طراحی سازه ای در سازه ی 21 طبقه در حال اجرا در شهرستان بابلسر، و تاثیر آنها در انتخاب ابعاد اعضا، از شش نوع بتن استفاده شده است که بصورت دو به دویی وزن مخصوص و مقاومت فشاری آنها یکسان فرض شده و مشخصات مربوط به هر یک از آنها در جدول (3) نشان داده شده است. برای طراحی این سازه ی 21 طبقه، سیستم قاب خمشی بتنی متوسط با دیوار های برشی بتن آرمه متوسط برای مقابله با نیرو های جانبی اتخاذ شده است. معیار طراحی سازه ای در دو پارامتر سطح مقطع و فاصله مجاز میلگرد ها در تیر ها و ستون ها طبق مقررات ملی مبحث نهم و وزن سازه مورد بررسی قرار گرفته است.

 

2-3-1-1- سطح مقطع و فاصله مجاز میلگردها در تیرها و ستون‌ها

طبق بررسی های انجام شده در تیر و ستون های انواع بتن ها با ابعاد و حجم آرماتورهای ذکر شده سطح مقطع و فاصله مجاز میلگردها در تیرها و ستون ها رعایت می گردد. البته باید در نظر داشت که انواع بتن های خودتراکم (بدون نیاز به ویبره) تحت اثر وزن خودتراکم شده و از کارایی بالایی برخوردار هستند و در قالب های بتنی با تراکم آرماتور زیاد و قالب های که به خاطر شکل قالب امکان لرزاندن آنها وجود ندارد به راحتی و بدون ویبره، قالب را پر می کند [32].

تیپ بندی تیرها و ستون ها و میلگردهای طولی مربوط به انواع بتن ها در جداول (4)، (5) و (6) نشان داده شده است. لازم به ذکر  است که میلگرد مورد استفاده در این پروژه از نوع آجدار (S400) و با تنش تسلیم N/mm² 400  بوده است.

 

2-3-1-2 - وزن سازه

 پارامتر قابل توجه در طراحی لرزه ای و اجرای ساختمان ها، خصوصا ساختمان های بلند، وزن قابل توجه بار مرده آنها است. بدیهی است استفاده از مصالح سبک موجب کم شدن بار مرده و در نتیجه کاهش وزن تیرها، ستون ها و دیگر اعضاء سازه می گردد. کاهش وزن مرده ساختمان و استفاده از بتن های با وزن مخصوص کمتر سازه های بتن مسلح، برش پایه استاتیکی و دینامیکی را کاهش داده و مقدار مصرف میلگرد و بتن نیز کاهش می­یابد و در نتیجه از نظر سازه ای عملکرد بهتری خواهد داشت [5].

با توجه به انواع بتن های در نظر گرفته شده که وزن مخصوص هر یک در جدول (3) نشان داده شده است، وزن هر یک از سازه های طراحی شده در نمودار (1) بیان شده است.

با توجه به نمودار (1) سازه مورد بررسی، با استفاده از بتن سبک و سبک خودتراکم 5/12درصد نسبت به بتن معمولی و خودتراکم و 9/4 درصد نسبت به بتن مقاومت بالا و مقاومت بالای خودتراکم کاهش وزن داشته است.

لازم به ذکر است استفاده از بتن مقاومت بالا و مقاومت بالای خودتراکم نیز 9/7 درصد کاهش وزن نسبت به بتن معمولی و خودتراکم دارد.

 

2-3-2 -کیفیت

طبق تعریف مقررات ملی ساختمان، مبحث نهم، پایایی یا دوام بتن ساخته شده از سیمان پرتلند به توانایی بتن برای مقابله با عوامل جوی، حملات شیمیایی، سایش، فرسایش و هرگونه فرآیند منجر به اضمحلال و تخریب اطلاق می شود. بتن پایا در شرایط محیطی مورد نظر، شکل، حداقل کیفیت اولیه و قابلیت بهره برداری مورد نظر از ساز ه های بتنی را حفظ می کند [33].

انواع آسیب دیدگی های بتن عبارتند از; آسیب دیدگی بر اثر دوره های یخ زدن و آب شدن، حمله سولفاتی، واکنش قلیایی سنگ دانه ها، خوردگی فولاد مدفون در بتن و سایش و فرسایش می باشند [33].

در سازه های بتنی معمولی (سنتی) برای حصول مقاومت هدف، کاهش تخلخل و هوای درون بتن و حصول پایائی، بتن، به روش های مختلف لرزانده می شود. در سازه های بتنی اغلب، به علت کمبود نسبی کارگران ماهر یا سهل انگاری آنان و یا حتی عدم دسترسی لوله ویبراتور به محل مورد نظر به علت تراکم میلگرد، عمل لرزاندن بتن، به صورت کامل و صحیح انجام نگرفته و در نتیجه آن مشخصات مکانیکی مورد انتظار بتن حاصل نمی شود [34].

بتن های خودتراکم به دلیل نسبت آب به سیمان کمتر و نیز به دلیل استفاده از مواد ریزدانه به عنوان فیلر، تخلخل و در نتیجه نفوذ پذیری کمتر داشته و این امر سبب افزایش دوام این نوع بتن در مقایسه با انواع دیگر بتن­های سنتی می شود [35].

بتن خودتراکم با مقاومت بالا نیز دارای خواص اشاره شده فوق، می باشد با این تفاوت که دارای مقاومت بیشتری است. ولی بتن سبک خودتراکم ترکیبی از مزیت های شناخته شده بتن سبک و بتن خودتراکم معمولی است [36]. لیکن در صورت استفاده از سنگدانه های سبک در این نوع بتن، توان درونی کافی برای حرکت سیال گونه بتن، کاهش می یابد و در مقایسه با بتن خودتراکم دارای سنگدانه های طبیعی، حرکت آن درون مقاطع با تراکم آرماتور زیاد، کمی کندتر می باشد. در سالیان اخیر تحقیقات متعددی در ارتباط با استفاده از انواع سبک دانه ها در بتن خودتراکم صورت پذیرفته، متاسفانه ساختار متخلخل اغلب سبکدانه های مورد استفاده سبب جذب آب بالا می گردد [36]. لذا برای نگه داشتن جریان در حد مطلوب، می بایست آب بیشتری به اختلاط اضافه کرد. افزایش آب اختلاط مستلزم افزایش سیمان است، بدون اینکه افزایش در مقاومت بتن حاصل گردد [37].

بتن های سبک از اغلب سنگ ها شکننده تر می باشند، بنابر این در سایش های سنگین مناسب نیستند. به هر حال بسیاری از سنگدانه های مصنوعی سطح کاملا سختی دارند و بتن های ساخته شده با آنها عملکرد مشابهی با بتن های ساخته شده با وزن متداول در شرایط سایش ملایم تر را نشان می دهد. سنگدانه ریز طبیعی و ایجاد مقاومت­های زیادتر، مقاومت به سایش این بتن ها را بهبود می بخشد [38].

 

2-3-3 - سهولت اجرا

سهولت اجرای بتن را می توان در دو دسته بررسی کرد:

الف) تولید بتن

ب) بتن ریزی، تراکم بتن و پرداخت سطح بتن

 

2-3-3-1- تولید بتن

با توجه به امکانات موجود در داخل کشور ساخت بتن معمولی برای ساختمان ها راحت­تر است. با توجه به بررسی­های انجام شده در این زمینه به نظر می رسد،  از میان بتن های مطرح شده در تحقیق، بعد از بتن معمولی، بترتیب ساخت بتن مقاومت بالا، خود متراکم، خودتراکم مقاومت بالا، بتن سبک و بتن سبک خودتراکم راحت تر می باشد.

علت سختی ساخت بتن های سبک و سبک خود متراکم، استفاده از سنگدانه­های سبک می باشد که موجب جداشدگی دانه­ها و آب افتادگی می شود و موجب کاهش توان درونی برای حرکت سیال گون نوع خودتراکم آن   می شود.

 

2-3-3-2 - بتن ریزی، تراکم و پرداخت سطح

عمل بتن ریزی و تراکم بتن، معمولاً توأم و وابسته بوده و اغلب همزمان انجام می شود. اجرای صحیح این عملیات برای حصول اطمینان از مقاومت و دوام سازه بسیار حایز اهمیت است [39].

پس از جاگذاری بتن، باید حباب های هوای ناخواسته با عمل تراکم حذف و یا کم گردد تا حداکثر چگالی در بتن حاصل شود. مقدار هوای محبوس بستگی به کارایی بتن دارد. بتن با کارایی کم، هوای حبس شده بیشتری دارد، به همین دلیل برای بتن با اسلامپ کم، نیاز به تراکم بیشتری احساس می شود. وجود حباب های هوا باعث کاهش مقاومت بتن، افزایش نفوذپذیری بتن وکاهش مقاومت پیوستگی بین میلگرد و بتن می شود.

معمولاً بلافاصله پس از اتمام بتن ریزی و تراکم بتن، پرداخت سطح بتن  انجام می­شود. روش پرداخت اثر مهمی در مقاومت فشاری، نفوذ پذیری و مقاومت سایشی لایه سطحی بتن دارد [39].

بتن‌های خودتراکم بدلیل خاصیت سیال‌گونه خود به راحتی در قالب جای گرفته و تمام زوایای قالب را بدون نیاز به هیچ­گونه ویبره کردنی (داخلی و خارجی) پر می کند. لازم به ذکر است، بتن سبک اساسا همان خواص بتن های با وزن معمولی در حالت خمیری را دارست.

مخلوط­های بتن سبک تا حدی خشن تر از بتن های معمولی می باشند، زیرا طبیعت سنگدانه های مصنوعی این چنین است. افت اسلامپ این بتن ها می تواند مشکل بزرگی باشد، بخصوص هنگامی که سنگدانه ها به جذب مقادیر زیادی آب بعد از اختلاط ادامه می دهد. بایستی در نظر داشت که بتن های سبک تمایل به داشتن اسلامپ کمتر از کارایی داده شده به علت وزن مخصوص، کمتر دارند [38].

 

2-3-4- زمان

زمان یکی از مهم­ترین پارامتر های پروژه های عمرانی است. کاهش زمان انجام پروژه و بهره برداری سریع تر از آن، موجب افزایش سودآوری طرح می گردد.

با توجه به مشاهدات کارگاهی، زمان تخلیه هر تراک میکسر با حجم تقریبا 5 متر مکعب و با انجام عملیات ویبره همزمان در این کارگاه بیش از 30 دقیقه به طول می انجامد با این تفاوت که این زمان برای بتن های خودتراکم می تواند به 5 دقیقه کاهش یابد [40].

مدت زمان مورد نیاز برای بتن ریزی در تیر و سقف و دیوار برشی و ستون در یک طبقه برای بتن معمولی و بتن خودتراکم به ترتیب در جدول (7) آورده شده است.

با توجه به جدول (7) مدت زمان بتن ریزی با بتن با نیاز به ویبره تقریبا پنج برابر بتن ریزی با بتن بدون نیاز به ویبره است. این در صورتی است که زمان پیش بینی شده برای اجرای کل سازه با انواع بتن (با و بدون نیاز به ویبره) با نرم افزار MSP، 601 روز محاسبه شده است. دلیل یکسان بودن زمان بندی این است که، پس از هر بار بتن ریزی تیر و سقف یا ستون و دیوار، برای گیرش بتن و باز کردن قالب و شروع مجدد فعالیت، کار به مدت حداقل یک روز در برنامه زمان بندی متوقف می شود. حال اینکه برای ساخت سازه های با حجم بتن ریزی بالا، استفاده از بتن های خودتراکم به جای بتن با نیاز به ویبره موجب کاهش برنامه زمانی کل پروژه خواهد شد. همچنین با برنامه ریزی دقیق و متوالی می توان با به کار گماردن کارگران ویبره زن، در دیگر امور، در زمان و هزینه پروژه، صرفه جویی کرد. با استفاده از بتن بدون نیاز به ویبره به کارهای دیگر، زمان اجرای کل پروژه را تا حد بسیار زیادی کاهش داد.

 

2-3-5 هزینه

هزینه ساخت اسکلت را می توان در دو بخش هزینه مصالح مورد نیاز و هزینه نیروی انسانی بررسی کرد.

مصالح مورد نیاز شامل مقدار بتن و میلگرد مصرفی می گردد.

همانطور که اشاره شده است در این تحقیق شش نوع بتن برای طراحی سازه بلند مورد بررسی قرار گرفت و سعی بر آن بوده که از مصالح بومی و قابل دسترسی در مازندران استفاده گردد. در نمودار (2) هزینه هر متر مکعب بتن با احتساب قیمت مصالح منطقه بیان شده است.

هزینه نیروی انسانی شامل آرماتور بندی، قالب بندی، هزینه کارگر برای بتن ریزی و پمپ بتن می باشد. هزینه تولید بتن، میلگرد و هزینه نیروی انسانی به تفکیک برای انواع بتن های مورد مطالعه در نمودار (3) نشان داده شده است. در نهایت کل هزینه ساخت پروژه با هر یک از انواع بتن در نمودار شماره 4 نشان داده شده است.

 

3- تحلیل داده‌ها

 در این تحقیق، جهت انتخاب مناسب ترین بتن برای ساخت ساختمان های بلند بتنی از روش تحلیل سلسله مراتبی به عنوان یک ابزار ارزیابی استفاده شده است. ساختار سلسله مراتبی انتخاب مناسب ترین بتن برای ساخت ساختمان های بلند در شکل (1) ارائه شده است. انتخاب مناسب ترین بتن به عنوان هدف اصلی در سطح 1 سلسله مراتبی، معیار ها و زیر معیار ها به ترتیب در سطح 2 و3 گزینه ها که بتن های مورد بررسی می باشند در سطح 4 قرار گرفته اند.

در این پژوهش، ضمن بررسی موردی ساختمان 21 طبقه واقع در شهرستان بابلسر، از پرسشنامه و بررسی نتایج تحلیل های پرسشنامه استفاده گردید. بعد از انتخاب گزینه های مورد نظر و همچنین انتخاب معیار های موثر در تصمیم گیری، با کمک گرفتن از نظر خبرگان که شامل گروهی از پیمانکاران و مشاوران پروژه مذکور و اساتید دانشگاهی بوده است، وزن دهی معیار ها و میانگین گیری از آنها انجام شد. در نهایت با انجام مقایسات زوجی معیارها و محاسبه نرخ ناسازگاری و کنترل قابل قبول بودن هر مقایسه زوجی (جدول 8)، وزن نسبی هر معیار و زیر معیار برای گزینه های مختلف با استفاده از نرم افزارExport Choice که به منظور تحلیل مسائل تصمیم گیری چند معیاره با استفاده از روش AHP طراحی شده، صورت گرفت که در جدول (9) نشان داده شده است.

اولویت بندی بتن های مختلف با و بدون نیاز به ویبره نسبت به تمام معیار های اصلی در جدول (10) ارائه شده است.

 

جدول 3- مشخصات بتن های مورد بررسی

نوع  بتن	مقاومت فشاری 28 روزه (Kg/cm^2)	وزن مخصوص (Kg/m^3)
بتن معمولی (با نیاز به ویبره)	250	2400
بتن خودتراکم (SCC)	250	2400
بتن مقاومت بالا با نیاز به ویبره (SCC)	550	2400
بتن مقاومت بالا خودتراکم (HSSCC)	550	2400
بتن سبک با نیاز به ویبره (LWC)	300	1900
بتن سبک خودتراکم (LWSCC)	300	1900

 

 

 

جدول 4-  مشخصات سازه با بتن معمولی و بتن خودتراکم

طبقات	ابعاد ستون	طبقات	ابعاد تیر
1تا3	25f24-55x80	1تا4	50x55
4تا6	25 f22-50 x75	5تا7	50x50
7تا9	25 f22-50 x70	8تا21	45x50
10تا12	20 f20-50 x60	-	-
13تا17	20 f16-45 x50	-	-
18تا21	20 f12-45x45	-	-

 

جدول5-  مشخصات سازه با بتن مقاومت بالا و مقاومت بالای خودتراکم

طبقات	ابعاد ستون	طبقات	ابعاد تیر
1و2	25 f 22-50 x60	1تا8	50x55
3و4	25 f 20-50 x60	9تا16	45x50
5و6	22 f 20-50 x60	17تا21	35x40
7	20 f 20-50 x60	-	-
8تا10	18 f 20-45 x50	-	-
11تا13	18 f16-45x45	-	-
14تا17	16 f 16-45x45	-	-
18تا21	16 f12-35x35	-	-

 

جدول 6- مشخصات سازه با استفاده از بتن بتن سبک و بتن سبک خودتراکم

طبقات	ابعاد ستون	طبقات	ابعاد تیر
1و2	25f 26 -55x80	1تا4	50x55
3	25 f 20-50 x80	5تا7	50x50
4	25 f 20-50 x75	8تا21	45x50
5	22 f20-50 x75	-	-
6	20 f 20-50 x75	-	-
7	20 f20-50 x70	-	-
8و9	18 f 20-50 x70	-	-
10	18 f16-50 x60	-	-
11و12	18 f 14-50 x60	-	-
13تا16	18f 14-45 x50	-	-
17تا21	18 f 12-45 x45	-	-

 

نمودار1-  وزن سازه‌های مورد بررسی با انواع بتن­ها

 

جدول7-  زمان مورد نیاز به بتن ریزی اعضای سازه‌ای با بتن‌های معمولی و خودتراکم

زمان تخلیه و ویبره کردن (min)		تعداد تراک میکسر مورد نظر		زمان مورد نیاز برای تخلیه هر تراک میکسر و ویبره کردن (min)		حجم بتن ریزی (m^3)		عضو سازه ای
بتن‌های خودتراکم	بتن‌‌های معمولی	بتن‌های خودتراکم	بتن‌های معمولی	بتن‌های خودتراکم	بتن‌های معمولی	بتن‌های خودتراکم	بتن‌های معمولی
40	200	8	8	5	25	40	40	تیر و سقف
5/37	225	5/7	5/7	5	30	7/37	7/37	ستون و دیوار برشی

 

 

نمودار2-  نمودار هزینه تولید یک متر مکعب بتن

 

نمودار 3- هزینه تولید بتن، میلگرد و هزینه نیروی انسانی به تفکیک برای انواع بتن های مورد مطالعه

 

نمودار 4- کل هزینه ساخت اسکلت برای انواع بتن های مورد مطالعه

شکل1-  نمودار تحلیل سلسله مراتبی

جدول8-  وزن نسبی و ضریب ناسازگاری معیار ها

ضریب ناسازگاری		وزن نسبی		معیار ها
02/0		513/0		طراحی سازه‌ای
06/0		261/0		کیفیت
04/0		063/0		سهولت اجرا
06/0		129/0		زمان
06/0		033/0		هزینه

 

جدول9-  وزن نسبی گزینه ها نسبت به معیار ها و زیر معیار ها

بتن سبک خودتراکم	بتن  سبک	بتن خودتراکم مقاومت بالا	بتن مقاومت بالا	بتن خودتراکم	بتن معمولی	معیار ها
279/0	254/0	174/0	115/0	124/0	055/0	طراحی سازه ای
139/0	260/0	332/0	064/0	376/0	064/0	سطح مقطع و  فاصله مجاز میلگرد ها
318/0	318/0	129/0	129/0	052/0	052/0	وزن سازه
042/0	025/0	443/0	133/0	272/0	084/0	کیفیت
059/0	040/0	142/0	123/0	311/0	325/0	سهولت اجرا
026/0	043/0	077/0	150/0	290/0	415/0	تولید بتن
147/0	034/0	314/0	052/0	367/0	085/0	بتن ریزی، تراکم و پرداخت
042/0	026/0	322/0	150/0	381/0	079/0	زمان
044/0	049/0	214/0	439/0	083/0	172/0	هزینه
026/0	045/0	163/0	475/0	092/0	199/0	هزینه مصالح مورد نیاز
131/0	069/0	461/0	261/0	039/0	040/0	هزینه نیروی انسانی

جدول 10- اولویت بندی و وزن شاخص‌ها

رتبه	وزن	معیار ها
6	083/0	بتن معمولی
2	198/0	بتن خودتراکم
5	132/0	بتن مقاومت بالا
1	250/0	بتن خودتراکم مقاومت بالا
4 3	158/0 179/0	بتن  سبک بتن سبک خودتراکم

 

4- نتیجه‌گیری

انتخاب نوع بتن برای ساخت سازه­های بلند مرتبه، از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به معیار­های تاثیر گذار اعم از معیار های کمی و کیفی، استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره، اجتناب ناپذیر می­گردد. در این تحقیق تحلیل سلسله مراتبی چند معیاره مورد استفاده قرار گرفت و ارزیابی گزینه­های بتن‌های مختلف برای بلند مرتبه‌سازی بر اساس نتایج بررسی های صورت گرفته از ساختمان 21 طبقه در حال ساخت در شهرستان بابلسر و مدل‌سازی این سازه با انواع دیگر بتن ها با نرم افزار ETABS و همچنین استفاده از نظرات کارشناسی خبرگان امر ساخت و ساز انجام شد. بدیهی است در تصمیم گیری برای هر ساختمان بلند، وزن و اهمیت نسبی معیار ها با اطلاعات ارائه شده در این تحقیق متفاوت خواهد بود و لازم است ارزیابی بر اساس واقعیت های هر سازه صورت گیرد.

در این بررسی، معیار های اصلی طراحی سازه‌ای، هزینه، کیفیت، زمان و سهولت اجرا به همراه زیر معیار های مربوط به خود، مورد توجه قرار گرفته و ارزیابی بر اساس روش AHP صورت گرفت. بر این اساس، بتن مقاومت بالای خودتراکم در اولویت اول و بتن خودتراکم با مقاومت معمولی، بتن خودتراکم سبک، بتن سبک معمولی و بتن مقاومت بالای با نیاز به ویبره و در نهایت بتن معمولی، به ترتیب در اولویت های بعدی برای ساخت سازه‌های بلند مرتبه قرار گرفت.

باید توجه داشت استفاده از بتن با وزن مخصوص کمتر در سازه های بتن مسلح، موجب کاهش وزن مرده ساختمان و برش پایه استاتیکی و دینامیکی شده و از  مقدار مصرف میلگرد و بتن می کاهد و در نتیجه از نظر سازه ای عملکرد بهتری خواهد داشت [5]. باوجود اینکه بتن سبک خودتراکم از لحاظ هزینه، سهولت اجرا و تولید در اولویت نیست، ولی با توجه به اینکه در این پژوهش طبق نظر کارشناسان معیار طراحی سازه ای بیشترین اهمیت را داشته و بتن سبک خودتراکم بیشترین اهمیت را در معیار طراحی سازه ای به خود اختصاص داده است. لذا دور از انتظار نبود که بتن سبک خودتراکم در اولویت سوم قرار گیرد.

---

[1] Multi-Criteria Decision-Making (MCDM)

[2] Weighted-Sum Model

[3] Technique for Order-Preference by Similarity to Ideal Solution

[4] Analytical Hierarchy Process

[5] Goal

[6] Criteria

[7] Alternatives

[8]Self-compacting-concrete

[9]High strength concrete

[10]High strength self compacting concrete

[11]Iow weight concrete

[12]Low weight self-compacting concrete

مراجع

 

[1]. LYNN S., BEEDLE., ''High-Rise Habitat.HABITED''. An International Journal., Vol.2, No.1/2, pp[0-3]., Pergamon press, printed in Great Britain, 1977.

[2]. Kai hi., et.al., ''A Study on High-rise Structure with Oblique Columns by ETABS, SAP2000, MIDAS/GEN and SATWE'', International Conference on Advances in Computational Modeling and Simulation. Procedia Engineering 474 – 480 ,2012.

[3]. Mahgou Y,. Abbara, B,. ''Tall Buildings Legislations in Doha, Qatar'', ASEAN Conference on Environment-Behavior Studies, Savoy Homann Bidakara Bandung Hotel, Bandung, Indonesia, 15-17 ,June 2011.

[4]. Ali M., ''Evolution of concrete skyscrapers: from Ingalls to Jin Mao''. Electronic Journal of Structural Engineering 1(1):2–14, 2001.

 [5]. Smith BS., Coull, A. ''Tall building structures: analysis and design''. New York, Wiley,1991.

[6]. گروه مترجمان. "مسائل اساسی بلند مرتبه سازی، برگزیده از اخرین چاپ کتاب معروف ولف گانگ شولر و مقالات چهارمین کنفرانس جهانی ساختمان های بلند". 1990.

[7]. Halis G., M., Emre Ilgin, H., ''A proposal for the classification of structural systems of tall buildings'', Building and Environment 42 ,2667–2675, 2007.

[8].Nehdi  M.L.," Only tall things cast shadows: Opportunities, challenges and research needs of self-consolidating concrete in super-tall buildings".  Construction and Building Materials 48 ,80–90, 2013.

[9]. 3CTBUH. The Skyscraper Database, [accessed 25.12.12].

[10]. Keeny R. L., and Raiffa, H. "Decision making with multiple objectives: Preferences and value tradeoffs". 1st Ed., Cambridge University Press, Cambridge, UK, 1993.

[11]. Peniwati  K. "Criteria for evaluating group decision making methods". Math. Comput. Model, 46 (7-8) 935-947, 2007.

[12]. Saaty  T. L. "A scaling method for priorities in hierarchical structures". J. Math. Psychol., 15 (3), 234-281, 1977.

[13]. Tsiporkova  E., and Boeva, V. "Multi-step ranking of alternatives in a multi-criteria and multi-expert decision making environment". Inform. Science, 176 (12), 2673-2697, 2006.

[14]. Che-Wei C., Cheng-Ru W., Chin-Tsai  L., and Huang-Chu, C. "An application of AHP and sensitivity analysis for selecting the best slicing machine". Comput. Ind. Eng., 52 (2), 296-307, 2007.

[15]. Kamal M., and Al-Subhi A.H. "Application of the AHP in project management”, International Journal of project management, No. 19, pp. 19-27, 2001.

[16]. Tiwari M.K., Banerjee R. "A Decision Support System for the Selection of a Casting process using AHP". Production Planning and Control, No. 12, pp. 689-694, 2001.

[17]. Tabarak M.A., William D. "Artificial neural network for selection of buildable structural systems". Engineering Construction and Architectural Management Journal, Vol. 10, No. 4, pp. 263-271, 2003.

[18]. Wong J., Li H., Lai J. "Evaluating the system intelligence of the intelligent building systems". Automation in Construction, Vol. 17, pp. 284-302, 2008.

[19]. Metin  D. "Decision Making in Equipment Selection: an integrated approach with AHP and PROMETHEE".  Springer, No. 19, pp. 397-406.

 [20]. Schuyler JR. Decision analysis in projects. Upper Darby PA, USA: Project Management Institute, 1996.

 [21]. Rex Jalao E.R., wu T., Shunk D.," A stochastic AHP decision making methodology for imprecise preferences". Information Sciences 270.192–203, 2014.

 [23].  Ishizaka A ., Labib  A." Review of the main developments in the Analytic Hierarchy Process". Expert Systems with Applications, 38(11), 14336-14345, 2011.

 [24]. Maghsoudi  A.A., Soheil,M.J., Darbhenzi, A., ‘Nanosilica Efficiency on Workability and Mechanical Properties of Self Consolidating Concrete’, Proceeding of SCC, Chicago O’hio University, USA, 2008.

 [25]. H  Beshr., et al. ''Effect of coarse aggregate quality on the mechanical properties of high strength concrete''. Construction and Building Materials 17.97–103, 2003.

. [26] مقصودی  علی اکبر. مقیمی  رضا. "تاثیر اندازه، نوع فیلر و نسبت سنگدانه های مختلف بر فاز خمیری و مقاومت فشاری ابر بتن خود متراکم". کنگره ملی بتن خود متراکم.مرکز بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علومم محیطی، 1390.

[27].Posi P., Lertnimoolchai S., Sata V., Chindaprasirt,P.," Pressed lightweight concrete containing calcined diatomite aggregate". Construction and Building Materials 47, 896–901, 2013.

 

. [28] مقصودی  علی اکبر. محمد پور  شهرام. طراحی. "ساخت وبررسی خواص مکانیکی بتن سبک خود تحکیم با وبدون  نانو ."هفتمین همایش بین المللی سواحل، بنادر و سازه های دریایی، 1385.

[29]. Kauko  K., Palmroos  P., "The Delphi method in forecasting financial markets An experimental study". International Journal of Forecasting 30,313–327, 2014.

[30]. Kim M., Jang Y.C., Lee, S., "Application of Delphi-AHP methods to select the priorities of WEEE for recycling in a waste management decision-making tool". Environmental Management 128 ,941e948, 2013.

[31]. Bhushan Pulipati  S., Mattingly  S., " Establishing criteria and their weights for evaluating transportation funding alternatives using a Delphi survey". Procedia - Social and Behavioral Sciences 104 ,922 – 931, 2013.

[32] Maghsoudi A.A.   Hoornahad  H., "Self Compacting Concrete Workability Test Methods". Peace Winds Japan Incorporation with Housing Foundation of the Islamic Republic of Iran, Earthquake Safer Design for People, Bam, Iran, pp. 74-٧٧, 16 May 2004.

.[33] هیات تدوین کنندگان. "مقررات ملی ساختمان - طرح و اجرای ساختمان های بتن آرمه". وزارت مسکن و شهر سازی- معاونت امور مسکن و ساختمان، 1388.

  .[34] مقصودی  علی اکبر. نوری، میثم. "تاثیر دانه بندی سنگدانه ها بر فاز خمیری و مقاومت فشاری بتن سبک خود متراکم".کنگره ملی بتن خود متراکم(بتن نسل جدید)، مرکز بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، 1390.

.[35] رضوی  مصطفی.کمال علوی  احسان. "بتن خود متراکم، خواص و ترکیبات آن". کنگره ملی بتن خود متراکم(بتن نسل جدید)، مرکز بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، 1390.

 .[36] مقصودی  علی اکبر. علمدار باغینی  آرین. " تاثیر دانه بندی سنگدانه ها بر فاز خمیری و مقاومت فشاری بتن سبک خود متراکم". کنگره ملی بتن خود متراکم(بتن نسل جدید)، مرکز بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی 1390.

 [37] مدندوست، رحمت. رنجبر ملک محمد. موسوی یاسین. "کاربرد نانو سیلیس در بتن سبک خودتراکم حاوی دانه های منبسط شده پلی استایرن". اولین کنفرانس ملی بتن سبک، پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران، 1390.

 [38] رمضانیانپور  علی اکبر. "بتن سبک: از تحقیق تا کاربرد". دانشگاه صنعتی امیر کبیر-مرکز تحقیقات تکنولوژی و دوام بتن. اولین کنفرانس ملی بتن سبک ایران، 1390.

[39] نشریه 327. "دستورالعمل ساخت و اجرای بتن در کارگاه". سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور وزارت مسکن و شهرسازی، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، 1375.

[40]مقصودی  علی اکبر. محمودصالح  عیسی، "بررسی ارتفاع بتن ریزی و قالب بندی پل هوانیروز کرمان با بتن خود متراکم". اولین کنفرانس ملی صنعت بتن، کرمان، مرکز بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی 4و5 خرداد 139.

انجمن علمی بتن

سوءاستفاده از فرصتی به نام «بلندمرتبه‌سازی»

سوءاستفاده از فرصتی به نام «بلندمرتبه‌سازی»/ راه شهرداری از وزارت راه جداست

«نفس تهران گرفت»، جمله آشنایی است که دیگر هیچ شهروند تهرانی از شنیدن آن تعجب نمی‌کند؛ حتی شاید بتوان گفت تعداد روزهایی که تهران نفس می‌کشد، به قدری در تقویم سالانه کم شده است که ساکنان پایتخت بیشتر با مشاهده هوای پاک در این کلان‌شهر متعجب می‌شوند تا هوای آلوده.

هوای تهران روز به‌روز آلوده‌تر می‌شود و این معضل به‌ویژه با شروع فصل سرما بیشتر خود را نشان می‌دهد. مسائل و عوامل متعددی در این آلودگی سهیم هستند؛ اما کارشناسان یکی از دلایل مهم آن را احداث برج‌ها و ساختمان‌های بلندمرتبه‌ای می‌دانند که در نبود ضوابط بالادست واحد و جامع برای برج‌سازی در این شهر ساخته می‌‌شود و اتفاقاً همین برج‌ها هستند که به عنوان سدی در برابر خروج هوای آلوده از پایتخت عمل می‌کنند و تنفس را برای شهر و ساکنان آن دشوار می‌سازند.

اگرچه امروز بلندمرتبه‌سازی با توجه به نیاز روز جوامع در کشورهای مختلف دنیا اجرا می‌شود و به لحاظ مزایایی نظیر اشغال جای کمتر روی زمین و امکان اختصاص فضای بیشتری به فضای سبز و چشم‌انداز بهتر، به عنوان یکی از آیتم‌های مورد نیاز برای تأمین مسکن به‌ویژه در شهرهای پرجمعیت با استقبال مواجه می‌شود؛ اما بدون تردید معضلات بسیاری هم به همراه دارد که به سادگی نمی‌توان از کنار آنها گذشت.

به گزارش «صما» مطالعات نشان می‌دهد که از نظر بیشتر مردم، سکونت در ساختمان‌های بلندمرتبه کمتر از اشکال دیگر ساختمان رضایت‌بخش هستند و اثرهای نامطلوبی بر سلامت اجتماعی و روانی افراد برجای می‌گذارند. با این حال، صرف‌نظر از تبعات اجتماعی و روانی این موضوع، پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که در کلان‌شهری مثل تهران، بلندمرتبه‌سازی تا چه حد مطابق با استانداردها و معیارهای اصولی است؟

این پرسشی است که پیروز حناچی، دبیر شورای عالی معماری و شهرسازی در پاسخ به آن معتقد است: «علی‌رغم شناسایی پهنه‌های خاص برای بلندمرتبه‌سازی، کمتر برجی در کشور روی این پهنه‌های شناسایی‌شده ساخته شده و از فرصت بلندمرتبه‌سازی در شهری مثل تهران و دیگر کلان‌شهرها و میان‌شهرها، بی‌مهابا استفاده شده است.»

بر اساس این گزارش، نمونه‌های بارز بلندمرتبه‌سازی‌ بی‌رویه در مناطق شمالی شهر تهران قابل مشاهده است که در این مناطق به لحاظ گرانی قیمت زمین، سازندگان برای کسب سود هرچه بیشتر، ولع سیری‌ناپذیری به ساخت بناهای بلندمرتبه دارند و فارغ از پیامدهای متعدد منفی و ناگواری که متوجه ساکنان این برج ها است، به این امر اصرار می‌ورزند.

گزارش‌های وزارت راه و شهرسازی نشان می‌دهد که بخش عمده مصوبات منطقه یک مربوط به تغییرکاربری‌ها از باغ به باغ مسکونی و مسکونی، اداری و تجاری است و در نیمه جنوبی میدان ‌انقلاب و راستای خیابان انقلاب به پایین کمیسیون ماده ۵ فاقد مصوبه بلندمرتبه‌سازی است. این موارد نشان می‌دهد که عمده ساخت‌وسازهای بلندمرتبه خارج از ضوابط که به ابلاغ مصوبه توسط شورای‌عالی معماری و شهرسازی منجر شده، به مناطق مرفه‌ تهران مربوط است.

نمونه دیگر این معضل را می‌توان در ساخت‌وسازهای منطقه 22 تهران مشاهده کرد که هیچ مبنایی در شورای‌ عالی معماری و شهرسازی ندارند و مراحل قانونی را طی نکرده‌اند و طبق گفته وزیر راه و شهرسازی، ساختمان‌سازی زیاد در این منطقه، جریان باد را با مشکل جدی روبه‌رو کرده است.

متأسفانه در شرایطی که احداث ساختمان در منطقه 22 می‌بایست طی دوره‌ای 25ساله و با توجه به نیاز مردم انجام می‌شد، آمار حاکی از آن است که در سال‌‌های اخیر، یک‌‌پنجم ساخت‌وسازهای تهران در این منطقه صورت گرفته است. همچنین این آمار حاکی از آن است که ساختمان‌های مسکونی ساخته‌شده در این منطقه، بسیار بلندمرتبه و پرتراکم‌تر از سایر مناطق تهران هستند.

هرچند بنا بر باور مسئولان وزارت راه و شهرسازی، ساخت‌وساز در منطقه 22 با طرح تفصیلی مطابقت ندارد و هیچ مجوزی برای این میزان از بارگذاری صادر نشده و قطعاً در این منطقه تخلف صورت گرفته است؛ اما واقعیت آن است که دیگر کار از کار گذشته و دیگر امکان تخریب این ساختمان‌ها که ساکنان بسیاری را در خود جای داده‌اند، وجود ندارد.

حتی با وجود اینکه مسئولان وعده برخورد قانونی و بازخواست افرادی را می‌دهند که برای ساخت‌وساز در این منطقه مجوز صادر کرده‌اند؛ اما نکته اینجاست که حتی این اقدام نیز راه‌حلی برای این معضل نیست و کلان‌شهر تهران و ساکنان آن باید سال‌های سال جور ناشی از عواقب این اقدامات سودجویانه را متحمل شوند.

جای تأسف است که بگوییم در پی این ساخت‌وسازهای غیرقانونی و فارغ از ضوابط، امروز فضای باز منطقه 22 که روزی قرار بود از آن به عنوان منطقه‌ای گردشگری بهره‌برداری شود و جابه‌جایی هوا را تسریع کند، اکنون با استقرار ساختمان‌های بلندمرتبه عملاً مسدود و علاوه بر ایجاد آلودگی در این منطقه، به یکی از دلایل افزایش ترافیک و آلودگی هوا در تهران هم تبدیل شده است.

با این حال، علی‌رغم دفاع تمام‌قد مسئولان شهرداری تهران از روند صدور مجوز برای بلندمرتبه‌سازی در ساخت‌وسازهای منطقه 22 و سایر مناطق تهران، انگشت اتهام کارشناسان و مسئولان دخیل در حوزه ساخت‌وساز، این نهاد و شهردار تهران را اشاره گرفته که فرصت را از دست نداده و با کسب درآمد از طریق تراکم فروشی، برای ساخت‌وسازهای غیرمجاز و غیرقانونی مجوز ساخت صادر کرده‌ اند.

1- در این میان، غیبت قالیباف در دومین کنفرانس بلندمرتبه‌سازی که در روزهای اخیر برگزار شد و انتظار می‌رفت که شهردار تهران با حضور خود در این همایش، بسیاری از مسائل این حوزه را موشکافی کند، نشان داد که هرچقدر هم دولت از مشکلات و تبعات بلندمرتبه‌سازی صحبت کند، احتمالاً مدیریت شهری مثل همیشه کار خود را انجام خواهد داد و به تولید برج‌های بلندقامت در پایتخت مجوز خواهد داد.

آنچه مهم است، این است که ما شهر و زندگی نسل آینده را می‌فروشیم تا ساختمان بلند بسازیم؛ بنابراین منظر این ساخت‌وساز بسیار مهم است و ساختمان‌های بلند باید نیازهای واقعی شهر را تأمین کنند. با این حال طی 30 سال گذشته بسیاری از باغ‌ها تخریب و به ساختمان‌های بلندی تبدیل شده‌اند که به‌جز پاسخ به هدف سوداگران دلیل دیگری ندارد. بدون تردید این ساخت‌وسازها باعث بروز مشکلات جدی برای نسل‌های بعدی و بی‌توجهی به این امر زمینه‌ساز مشکلات فراوانی خواهد شد.

صما