یکی از برجسته‌ترین مشکلات تخریب‌های متعدد در اجرای ساختمان‌ها عدم رعایت اصول فنی و ایمن‌سازی در ساختمان‌ها به‌ویژه سازه‌های فولادی و نواقص در اتصالات جوش و حرفه جوشکاری است. منفعت‌طلبی سازندگان غیرحرفه‌ای در کسب سودهای کلان باعث شده با ورود افراد غیرمتخصص به‌جای مهندس و تکنسین جوشکار تا طرح و اجرای ساختمان‌های فولادی آن‌چنان‌که باید از کیفیت مطلوبی برخوردار نباشد و در این میان، اتصالات جوشی ساخت و سازه‌های فولادی از نارسایی‌های بیشتری برخوردارند.

کمبود نیروی متخصص و تکنسین در صنعت ساختمان کشور یکی از مهم‌ترین ضعف‌ها محسوب می‌شود که نه‌تنها بی‌توجهی اغلب کارفرمایان را به این موضوع نشان می‌دهد، بلکه نواقص و ضعف‌های آموزش مهارت‌های عملی در صنایع را نیز زیر سؤال می‌برد. شاید بتوان گفت کیفیت پایین جوش به علت نبود مهارت جوشکاران یکی از علل عمده تخریب ساختمان‌هاست.اگرچه نبود نظارت اصولی و دقیق بر اجرای جوشکاری در ساختمان‌های شهری را نیز نباید نادیده گرفت.

 ارائه نقشه‌های غیرقابل اجرای مهندسان

ایزدپناه، یک جوشکار ساختمانی دراین‌باره گفت: ازآنجا ‌که متأسفانه عملیات جوشکاری در محل کارگاه‌های ساختمانی و نه در محل کارخانه صورت می‌گیرد کنترل کیفیت جوش به‌خصوص هنگام مونتاژ در ارتفاع زیاد از زمین حتی به‌صورت عینی امکان‌پذیر نیست.وی افزود: همچنین در محل اتصال ورق به ستون به‌جای جوش نفوذی از جوش گوشه استفاده می‌شود ، در نتیجه هنگام زلزله این نقاط علاوه بر تحمل نیروی کمتر از هم گسیخته می‌شود.

این جوشکار ساختمانی معتقد است: کیفیت پایین جوش در اجرای ساختمان‌های فولادی به علت عدم وجود آموزش کافی برای فعالان این حرفه از مشکلات جدی این حوزه جوشکاری است.

به گفته ایزدپناه آشنا نبودن مهندسان سازه به مسائل اجرایی و ارائه نقشه‌های غیرقابل اجرا ازیک‌طرف و گران بودن هزینه اجرا مطابق با آیین نامه نسبت به روش سنتی اجرا از طرف دیگر ، از عوامل اصلی نواقص جوشکاری در کشور است.

جوشکاران از کار دقیق طفره می‌روند

 صولتی، یک جوشکار حرفه‌ای با اشاره به اهمیت مسائلی از قبیل پارکینگ و نورگیرها و مسائلی ازاین‌دست و توجه کمتر به مسائل سازه‌ای گفت: البته این نکته هم وجود دارد که به علت آموزش و اطلاعات ناکافی مهندسان ناظر نمی‌توانند مسئولیت خود را به‌خوبی انجام دهند درنتیجه بسیاری از جوشکاران از کار دقیق طفره می‌روند با این اطمینان که مهندسان در ارتفاع  از جوش‌ها بازدید نمی‌کنند و شهرداری‌ها هم هیچ‌گونه نظارتی بر اجرای ساختمان‌ها ندارند.

وی با بیان اینکه انواع جوش‌های مورداستفاده کارهای ساختمانی جوش سربالا است، گفت: به علت سختی اجرا این جوش از کیفیت پایینی برخوردار است.

وی توضیح داد: ترازبندی اتصال، زاویه شیار، خال‌جوش‌ها و ... هر کدام از این فاکتورها رفتار مستقیم روی کیفیت جوش به وجود آمده دارند. به‌عنوان‌مثال اگر مونتاژ ضعیف باشد،کیفیت جوش احتمالاً زیر حد استاندارد خواهد بود یا دقت زیاد در سوار کردن اتصال می‌تواند تأثیر زیادی در بهبود جوشکاری داشته باشد.

این جوشکار ادامه داد: بسیاری از کارفرمایان کار طراحی سازه را یک موضوع زائد می‌دانند و تلاش می‌کنند هزینه کمتری را صرف این کار کنند.

صولتی معتقد است: بهترین راهکار در این زمینه آموزش جوشکاری برای جوشکاران و تأکید بر گواهینامه جوشکاران ماهر در عملیات ساختمانی و تقویت آموزش مهندسان ناظر  در بازرسی جوش اسکلت ساختمان‌هاست.

رفع ضعف جوشكاري حل بخش عمده‌‏اي از مشكلات سازه‌ای

به گفته کارشناسان، از مرحله طراحي تا نظارت و اجرا، 90 درصد مشكلات و نقص‌‏هاي موجود به اجراي ضعيف و غيراصولي عمليات جوشكاري اتصالات باز مي‌‏گردد كه خود ريشه در ضعيف بودن ساز و كار نظارت و كنترل عمليات جوشكاري، نبود جوشكار ماهر و عدم استفاده از دستگاه‌‏هاي مناسب جوش دارد.

کامران اسلامی یک مهندس جوش ساختمانی دراین‌باره گفت: جوشكاري در شاخص كيفيت ساختمان‌‏هاي فولادي آیتم بسیار تأثیرگذاری است و تجربه نشان داده اتصالات اجرا شده با جوشكاري غيراصولي از مهم‌ترین عوامل ریزش ساختمان‌ها هنگام وقوع زلزله است.

وي افزود: در حال حاضر بالغ‌بر 50 درصد از ساختمان‌های شهر تهران با اسكلت فولادي ساخته مي‌‏شوند، بنابراين با رفع مشكلات جوشكاري در واقع بخش عمده‌‏اي از مشكلات سازه‌‏اي نيمي از ساختمان‌‏هاي جديد برطرف شود.

این مهندس جوش با بیان اینکه نبود جوشكار ماهر، مناسب نبودن دستگاه‌‏هاي جوش و عدم به‌کارگیری بازرسان جوش، عمده دلايل اجراي ضعيف جوش در ساختمان‌های فعلی است، اضافه کرد: اجراي صحيح ماده 33 قانون نظام‌مهندسی و نيز آموزش جدی جوشكاران مشكلات جوشكاري در ساخت‌وسازها را برطرف خواهد کرد.

اسلامی تأکید کرد: استفاده از دستگاه‌‏هاي مناسب جوشكاري و آموزش حرفه‌‏اي مهندسان ناظر و مجريان در حوزه جوش از دیگر راهکارهای نجات این صنعت است.

وی اظهار داشت: نحوه اتصالات جوشی بسیار پیچیده است تا جایی که در کشورهای پیشرفته به یک حرفه با مدرک دکترا تبدیل‌شده است؛ کاری که در ایران به‌هیچ‌وجه به آن توجه نشده و معمولاً جوش‌های اسکلت ساختمان توسط افراد در و پنجره ساز و یا فاقد تخصص در این زمینه انجام می‌شود.

اسلامی ادامه داد: کنترل کیفیت بازرسی جوش بسیار مهم است زیرا به‌واسطه شکل ظاهری آن نمی‌توان به‌طور کامل به استاندارد بودن روند اجرایی آن پی برد بلکه نیازمند آزمایش‌های غیرمخرب مانند رادیوگرافی است.

وی با بیان اینکه یکی از دغدغه‌های این حرفه در صنعت ساختمان تائید صلاحیت جوشکاران است، تأکید کرد: توجه در ارائه پایان کار به ساختمان‌ها رعایت نکات ایمنی و استانداردها در بخش جوشکاری یک ضرورت است.

این کارشناس جوش معتقد است: سازه‌های فولادی از هر نظر بر سازه‌های بتنی برتری دارند و به نظر من تنها دلیل رواج داشتن سازه‌های بتنی در ایران، اهمیت به کمیت و قیمت پایین اجرای سازه‌های بتنی است که متأسفانه برای جان انسان‌ها کمتر از پول ارزش قائل می‌شویم.

اسلامی با انتقاد از اینکه طرح و اجرای ساختمان‌های فولادی آنچنان که باید از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست، خاطرنشان کرد: جوشکاری با همه رشته‌ها در ارتباط است و می‌توان آن را موضوعی بین‌رشته‌ای و چندبعدی در ساخت‌وسازها دانست و نظارت‌های خاص‌تری برای آن اعمال کرد.

پیام ساختمان