عامل اغلب حوادث ناشی از گودبرداری در تهران عدم شناخت رفتار خاکهای آبرفتی است
حدود 75 درصد تهران بر روی خاکهای درشت دانه قرار گرفته است.
يک دانشجوی دکتری عمران دانشگاه صنعتی شريف در تحقيقات رساله خود با مطالعه موردی آبرفت تهران برای نخستين بار تاثير سيمان شدن بر رفتار مکانيکی و مقاومتی خاکهای درشت دانه را بررسی کرد.

دکتر سيد مهدی حسينی، دانش‌آموخته دکتری ژئوتکنيک دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شريف در پايان جلسه دفاعيه خود گفت: بررسی تاثير سيمان شدن طبيعی در خاکهای درشت دانه به ويژه خاکهای شنی تا به حال به صورت جدی مورد توجه قرار نگرفته و تحقيقات در مورد اين نوع خاکها محدود به کارهای انجام شده در سالهای اخير است؛ در حالی که در ايران توسعه شهرها و مراکز اقتصادی بيشتر بر روی دشتهای آبرفتی و کوهپايه‌ها صورت می‌گيرد که دارای خاکهای درشت دانه سيمانی شده هستند.

وی با اشاره به اينکه حدود 75 درصد تهران بر روی خاکهای درشت دانه قرار گرفته که دارای درجات مختلفی از سيمان طبيعی است، تصريح کرد: گرچه آبرفتهای درشت دانه تهران در مجموع دارای مقاومت و پايداری مطلوبی است ولی در موارد متعدد مشاهد شده که در اثر گود برداريها يا حفر فضاهای زير زمينی، ريزشهای ناگهانی موجب بروز خسارتهای فراوانی شده است. غالب حوادث مذکور ناشی از عدم شناخت رفتار و مقاومت خاکهای مذکور در شرايط مختلف بوده است . دکتر حسينی درباره روش تحقيق خود گفت: در اين تحقيق اثر دانسيته و درصد سيمانتاسيون بر رفتار يک ماسه شن‌دار به صورت موردی بررسی شده است، بدين منظور تعدادی نمونه از آبرفت تهران اخذ و در آزمايشگاه دانه‌بندی شده، سپس با رسم پوشش آزمايشهای دانه بندی انجام شده مصالح با 6 درصد ريزدانه، 49 درصد ماسه و 45 درصد شن برای ادامه تحقيق انتخاب شد.

وی افزود: با جمع بندی مطالعه، برنامه آزمايشهای آزمايشگاهی شامل آزمايشهای سه محوری، تک محوری و کشش غير مستقيم برزيلی تدوين شد که نتايج آزمايشهای سه محوری نمونه‌های غير سيمانی نشان داد رفتار زهکشی نشده ماسه شن دار متاثر از بافت و ساختار اوليه بوده و نمونه‌های با دانسيته نسبی و فشار همه جانبه يکسان به دليل عدم يکسان بودن ساختار رفتار متفاوت از خود نشان دادند.
وی در زمينه نتايج آزمايشهای سه محوری نمونه‌های غير سيمانی افزود: در چارچوب مقاومت خاک حالت بحرانی وجود يک خط حالت بحران يکتايی در فضای تنش نشان داده شد لکن نتايج اين آزمايشها در فضای تخلخل - تنش پراکنده بوده و وجود يک خط حالت بحرانی يکتايی را نشان نداد. بنابراين برای اين مصالح يک محدوده حالت بحرانی حد بالا و پايين توصيه شد. مهندس حسينی همچنين درباره نتايج آزمايشهای تک محوری و برزيلی نمونه‌های سيمانی شده گفت: مقاومت تک محوری و مقاومت کشش نمونه‌های سيمانی شده با افزايش درصد سيمان و دانستيه افزايش مييابد. مقاومت نمونه‌ها در آزمايش سه محوری متاثر از مقاومت باندهای سيمانی و مقاومت اصطحاکی مصالح بی ساختار شده می‌باشد. وی افزود: ناهمگن بودن باندهای سيمانی و يکسان نبودن مصالح بی ساختار شده پس از شکست باندها موجب بروز پراکندگی‌هايی در نتايج آزمايشهای سه محوری شده، به هر حال نتايج آزمايشهای سه محوری نشان داد که شکل پوش گسيختگی نمونه‌های سيمانی شده غير خطی است. مهندس حسينی در پايان خاطرنشان کرد: براساس نتايج اين آزمايشات، چسبندگی با افزایش درصد سيمان و دانستيه افزايش می‌يابد . زاويه اصطحکاک داخلی نيز در محدوده درصد سيمانهای صفر تا 3 درصد تغيير قابل ملاحظه‌ای با افزايش درصد سيمان نشان نداده ولی با افزايش درصد سيمان و بيش از 5/4 درصد زاويه اصطحکاک داخلی افزايش مييابد
مقاله از امير سپهر هاشم منيری به نقل از ايسناhttp://www.science.isna.ir